Bayramoğlu’nda Ada sakinlerinden ve İstanbul’un Kadıköy İlçesi, Bostancı semti eşrafından Osman Tuğaç tarafından düzenlenen Bayramoğlu Ada tavla turnuvası ikinci yaşında, beşinci etkinliğini geride bıraktı. Yaz mevsimi dahilinde 2 – 3 ayda bir düzenlenen turnuva 2015 yılı içinde üç kez tekrarlanmıştı. Bu yıl turnuva sayısı ikiye indi. Genelde beşinci, yıl içinde ikinci turnuvanın finalinde turnuvayı organize eden, İstanbul’da spor merkezi işleten girişimci iş adamı Osman Tuğaç ile Bayramoğlu’nda büfe işleten mahalle eşrafından, girişimci esnaf Erdal Ateş mücadele etti.
Final Turu Nefes Kesti
Nefes kesen final serisinin ilk beşinde rakibinin turnuvadaki namağlup unvanını silerek hemen peşinden yine Osman Tuğaç ile şampiyonluk maçı oynayan Erdal Ateş rakibini bir kez daha alt etmesini bildi. Beşinci turnuvanın şampiyonluğu manevi unvanı ile turnuva anısına şampiyonun ‘kupası’ anlamı da içeren mıknatıslı tavlayı centilmen rakibinin elinden alarak götürdü. 11 Eylül Pazar günü yani Kurban Bayramı arefesinde oynanan turnuvaya tavlaseverler gerek oyuncu gerekse seyirci olarak yoğun ilgi gösterdi.
Özetle Tavla Nedir
Tavla, satrancın icadından kısa bir süre sonra ortaya çıkan, sonucu akıl yürütme, risk alma,hamle yeteneği, bir sonraki adımı hesaplama gibi unsurların belirlediği bir şans oyunu. Satrançta olduğu gibi bir spor dalı olarak kabul edilmemesi tamamen zar faktöründen. Tavla otoriterlerine göre tavlanın yarısı zar. Kahve jargonuna göre, “Her an her şey olabilir. Kişi mars etme havasına girmişken mars akıbetine uğrayabilir. Bir elin veya oyunun nasıl sonuçlanacağını kemik (Zar) bilir.”
Tavla Her Tür Ayrımı Ret Eder
Tavla kuralları kolayca kavranan, hemen her mekanda oynanabilecek bir oyundur. Özellikle kriz döneminde sinek avlayan esnafın günü öldürmek, gam kasavet atmak adına başvurduğu can simididir. Geniş aileli, geniş katılımlı pikniklerin eğlencelik demirbaşları arasındadır. Gurbetçi ve bekar evinde ikamet eden dar gelirli üniversite öğrencisinin en ekonomik Pazar eğlencesidir. Cinsiyet ayrımı asla olmayan bir oyundur. Yani bir hatun kişi ile er kişinin çok rahatlıkla ve tamamen eşit şartlarda oynadığı bir oyun biçimidir. Ondan ötürü ülke genelinde düzenlenen tavla turnuvalarında, İzmit’te de geçtiğimiz yıllarda başlayan ve oyun koşullarının hayli ağır, daha ölçmeli biçmeli olduğu söylenen yerel ölçekli tavla liglerinde de kadın erkek ayırımı yoktur.
Kadın Erkek Eşitliği: Sözde Değil Özde
Örneğin “sadece erkekler arası” veya “kadınlar arası” tavla turnuvasına tanık olunmamıştır. Tavla bu özelliğiyle kadın erkek eşitliğini sözde değil özde savunan ve uygulayan bir oyun türüdür. Ancak ülkemize has duruştan esasla aslında erkek egemen bir oyundur. Örneğin Babalar Gününde de çok yerde turnuvalar düzenlenmektedir ancak Anneler Günü tavla turnuvası ya da 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü konseptli bir turnuva ülkemizde yoktur. Ya da kıyıda köşede bir yerde varsa dahi reklamı iyi yapılmadığından olsa gerek henüz yeterince duyulmamıştır veya en azından ben duymadım.
Bir Zihni Sinir Projesi: Kız Tavlası
Bir de ilginçtir, “kız tavlası” diye bir sözüm ona tavla türü vardır. Tavlanın her tür ruhuna, asaletine… aykırı, yüzde 100 şansa dayalı, cins ayırımcı, kişilerin zeka seviyesini aşağılayıcı bir oyun türüdür. Tavlanın ruhunu kavrayamayan olgun çağlardaki hatun kişiler ile 5-12 yaş arası çocuklar arasında cinsiyet farkı gözetmeksizin oynanan bir türdür. Bir Zihni Sinir projesi olduğu sanılmaktadır. Ülkemizde bir işgüzar tarafından türetildiğine kesin gözüyle bakılmaktadır. Tavla evrensel bir oyun olmakla birlikte, kız “tavla”sının ülkemizden başka ülkelerde, o ülkelerin yurttaşları tarafından oynandığına ihtimal verilmemektedir.
Bağımsız Ama İşbirliği Temelli
Ve en nihayetinde içinde zar faktörü olmasından ötürü bir spor dalı olarak kabul edilmeyen, federasyonu olmayan tavlaya dair çekişmeyi, keyfi arttıran, kişilere yeni sosyal çevreler sağlayan, yeni yeni yeşermeye başlayan tavla ligi ile hayli süredir var olan tavla turnuvaları sivil toplum veya bağımsız birey hareketi olarak hayata geçmektedir. Bayramoğlu Ada’daki tavla turnuvası gerek şirket mantığıyla yönetilen ada yönetiminden (Bayramoğlu Sahil Mahallesi İmar İdare ve Bakım A.Ş), gerekse her geçen gün daha da büyüyen Bayramoğlu Sevenler Derneği kurumsalından hem bağımsız hem katılımcılık ve mekan anlamında işbirliği halinde olarak sürdürülmektedir.
Bayramoğlu Ada Tavla Turnuvası Herkese Açık
İstanbul’un Kadıköy İlçesi Bostancı semti eşrafından, yaz aylarının önemli kısmını ailesi ile birlikte Bayramoğlu Ada’da değerlendiren, spor salonu işleten girişimci iş adamı Osman Tuğaç, Bayramoğlu Ada tavla turnuvasının mimari olmuştur. Buradaki çalışmayı diğerlerinden ayıran özellik senede bir defa ile sınırlı kalmamasıdır. Turnuva yaz mevsiminde birkaç defa tekrarlanmaktadır ve kayıtsız şartsız herkese açıktır. Ada, Bayramoğlu, Darıca İlçesi, Gebze Bölgesi, Kocaeli İli… ile falan sınırlı değildir.
Ülke Ekonomisine Katkı
Tamamen dayanışma, eğlence, spor… amaçlıdır. Katılım bedeli 5 TL gibi alabildiğine sembolik bir rakamdır. Şampiyonun ödülü tavladır, başka hediyesi yoktur. Bir de kişiler kendi aralarında masum iddialara girişirler. Halk dili veya kahve jargonuyla, “Boş” oynamazlar. Oyuncular ile yancı diye de adlandırılan, kimi yerlerde balkon diye adlandırılan seyircilerin tükettikleri sıvıların hesabını kaybeden üstlenir. O bedel turnuva gerçekleşen mekan işleticisinin kasasına gider. Turnuva bu anlamda ülkemiz ekonomisine, “Çorbada tuz” boyutunda da olsa katkı sağlamış olur.
Bayram Arefesine Denk Gelince
2 yılı geride bırakan ve beşincisi 11 Eylül’de sonuçlanan turnuvada maçlara ve atmosfere çeyrek final maçları esnasında tanık olduk. 4 Eylül’de ilk turu gerçekleşen turnuvanın finalistleri ve şampiyonu belirleyen ikinci tur maçları bayram arefesine denk geldiği için katılımcı sayısı 20’de kalmış. Eski turnuvalarda mücadele eden veya ilk defa yazılmak isteyen kişilerin önemli kısmı ya bayram tatilinden ötürü 2 gün önceden geçici süreyle semtten ayrılmış. Kalanların önemli kısmı ise bayram hazırlığı, telaşı ve alışverişinden ötürü kendini muaf tutmuş.
Tavlanın Sohbet Türü: Geyik Muhabbeti
Amerika’da ikiz kulelere malum saldırının yılyıldönümü, 36’ncı yılına giren 12 Eylül Askeri Darbesi kınamalarının arefesine de denk gelen turnuvanın sohbet konuları arasında her iki konu da yok. Bu bir duyarsızlık değil aksine tavlaya karşı olan bir saygı, duyarlılık. Tavla sohbetli oynandığında tadı ve kıvamı daha da artan bir spor dalıdır ancak dünya, memleket vesaire meseleleleri tavlada konuşulmaz. Halk ağzıyla geyik muhabbetleri tavlayla birebir örtüşür. Bayramoğlu Ada’daki turnuvada da olması gerekene uyum var.
Bir Tarafta Yüzme Diğer Tarafta Tavla Sporu
Turnuva mekanı Bayramoğlu Ada’daki plajın lokal kısmında. Çeyrek finalde sadece erkekler kalmış, çeyrek finale yükselen hatun kişi yok. Finale doğru yola koyulanlar arasında sormadık ama tamamı galiba evli ve çocuklu. Bir aile reisi olarak hem plaja ve denize giren ailesine veya sadece çocuğu ile gelmişse çocuğuna rahatlıkla göz kulak olabilecek konumda. Plajda bir tarafta denize girilip yüzme sporu yapılırken diğer tarafta tavla sporu yapılıyor. Bu arada tavlanın zar ve şans faktörlerinden ötürü otoriterler tarafından bir spor dalı olarak kabul edilmemesi delikanlı tavlacıyı bağlamaz, kendisi tavlayı bir sporcunun ciddiyeti, heyecanı ve disipliniyle oynar.
Zarı Hileli Tutan Tavlacı Değil Zarcıdır
Tavla sporu 12 Eylül 1980 askeri darbesinin sebep olduğu her tür kirlilikten de payını almıştır. Kimi kişiler istedikleri zarı, zarı türlü marifetler ve atraksiyonlar ile tutarak getirtmeyi “tavlacılık” sanmaktadır. Bu kişiler tavlacı değil zarcıdır. Zar tutmayı bilmekle tavla oynamayı bilmek aynı şey değildir. Hatta tam aksi denilen anlamda zar tutarak oynayan kişi tavlayı bilmemektedir; özünü, ruhunu, felsefesini kavrayamamıştır. Dünyanın en iyi tavlacısı dünya şampiyonu olan kişi değildir, tek değildir. Dünyanın en iyi tavlacıları yenilgiyi hazmeden, rakibi maç sonrası tebrik edendir. Sonucun yarısını kendisinin, yarısını hileli tutmadan attığı zarın, kemiğin belirlediğini bilen kişidir. Bayramoğlu Ada’daki turnuvada tavlanın bu yönüne aykırılık yoktur. Bir tavlasever veya tavla hastası iseniz ve Ada’nın atmosferini soluyarak bir turnuvada yarışmak isterseniz, bu yaz tren kaçtı. Ama önümüzdeki yaz da elbet gelecek, şimdiden yazılın. Osman Tuğaç’a Facebook’tan rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Tuğaç’ın Facebook adresini, ortamdaki tavla müdavimlerinin tamamı bilir.
Gebze Kandıralılar Derneği’nde Cumhuriyet Kupası Tavla Turnuvası
Tavlaya dair bir yazıda bir başka turnuvanın tüyosunu vermeden geçmek olmaz. Gebze Kandıralılar Derneği tarafından düzenlenen tavla turnuvası yıl itibariyle 12 yaşına giriyor. Henüz dernek yönetimi son şekli şemalini veriyor ancak çok yüksek ihtimalle 29 Ekim Cumartesi veya 30 Ekim Pazar günü tekrarlanacak. Turnuya bu yıl Cumhuriyet Kupası adı verilecek. Turnuvada şampiyona kupa ve tavlanın yanı sıra yüksek ihtimalle Kandıra hindisi de verilecek. Diğer tüm katılımcıları katılımcı bedeli. Katılım bedeli en son 20 TL. Gün boyu çay ve simit ikramı yapılacak. 7 sayıdan tek tur, eleme usulü oynanacak. Katılımcı sayısında üst limit 64 olacak. Zarlar fincan ile, her iki oyuncunun da anlaşması halinde elle atılacak. Bir pula hamle yapıldığında pulun zara dayalı olarak hamle yapmasında kapı veya kapılar engeli yoksa geri adım atma yok. O pul o zarla oynanacak. Dediğim gibi, taslak halinde bir turnuvadır. Bu paragraftaki hadiseler, yüksek olasılıklı hadiselerdir. Dernek yönetiminin son toplantısında şartları, katılım koşulları karara bağlanıp nihai sonuç bildirgesi kamuoyu ile paylaşılacaktır.
