Hassas cilt denilince aklınıza ne geliyor? Bu ifade rutin cilt bakımı uygulamalarına karşı fazla duyarlı, kolaylıkla tahriş olan cilt yapısını ifade ediyor. Türk halkı olarak çoğunlukla buğday tenli veya esmer insanlarız, bu da cilt yapımızın genel olarak hassas ve alerjik olmayacağı anlamına geliyor. Aramızda soğuklarda fazlaca kızaran cildinin hassas ve alerjik bir yapısı olduğunu düşünenler var ama konuya dair yeterince bilgi sahibi olmamaktan kaynaklanan bir yanılgı aslında. Cilt kızarıklığı sorununa da yol açan hassas cilt yapısının özellikleri ve sorunları daha karmaşık. Bu cilt yapısının esas özelliği bariyer fonksiyonu bozukluğu; yani suyu ciltte ve vücutta tutarak sıvı kaybını engelleyen, iç organları kurumaktan koruyan, zararlı faktörlerin vücuda girmesini önleyen mekanizma yeterince iyi çalışmıyor. Sinir uçları savunmasız olduğundan hassas ciltlerin verdiği sinirsel tepkiler de daha güçlü oluyor. Böylece ortaya yüz kızarması, ciltte sulanma ve pullanma gibi görünen belirtilerle kaşıntı, yanma ve sızlama gibi hissedilen belirtiler çıkıyor.
Açık renk tenli kişilerde daha çok rastlanan cilt kızarıklığı sorunu duygu durumu değişiklikleri sırasında ortaya çıkıyorsa ve tansiyon yükselmesi veya başka bir hastalıktan kaynaklanmıyorsa geçici oluyor. Fakat kızarıklığın kalıcı olduğu, bir bölgeden başka bir bölgeye sıçradığı durumlar da var. Bu durum bazen rozasea veya gül hastalığı olarak bilinen soruna işaret ediyor.
Rozasea nedir, belirtileri nelerdir?
Akne rozasea veya rozasea büyük oranda beyaz tenli insanlarda ve daha çok kadınlarda görülen, çoğunlukla 30’lu yaşlarda başlayan bir cilt hastalığıdır. Mide hastalıklarından, stresten, bazı gıdalardan kaynaklanıyor olabileceği düşünülmekle beraber nedenleri konusunda kesin bir tespit yoktur. Yüz kızarıklığı hastalığın başlıca belirtileri arasındadır; ayrıca ateş basmaları, kılcal damarlarda belirginleşme, bazen de kırmızı renkte, iltihaplı, akneye benzeyen oluşumlar görülür. Fakat sivilceli ciltlerin ortak sorunlarından biri olan siyah noktalar söz konusu değildir. Önce yüzün burun, yanak, alın ve çene kısımlarında ortaya çıkar. Daha sonra kulak arkasında, saçlı deride, sırt ve boyun bölgelerinde de görülebilir. Deri kızardıktan sonra normal rengine dönmüyorsa, sivilceye benzeyen kızartılar ve kılcal damarlarda genişleme gözleniyorsa bir dermatologdan yardım almak gerekir.
Rozasea çok bilinen bir rahatsızlık değildir, bu yüzden erken dönemde fark edilmeyebilir. Durumdan endişe duyup bir cilt doktoruyla görüştüğünüzde doktor size sorununuzun niteliğine ve ilerlemişlik derecesine göre bir tedavi önerecektir. Tedavi için genellikle ağızdan alınan antibiyotikler, dezenfektan içeren krem ve jeller, bazen de kortizonlu kremler önerilir. Kortizonlu kremler çok tercih edilmemektedir gerçi, çünkü başlangıçta etkili olsalar bile zamanla bünye bunlara alışır ve hastalığı körükleyici etki yapabilirler. Bu yüzden genellikle en fazla 2 hafta kullanılmaları tavsiye edilir. Bunlar hakkında karar verecek olan kişi dermatologdur tabii ki. Her akne rozasea hastasının durumu ve hastalığının geldiği nokta aynı değildir, tedavi kişiye göre değişir. İleri derecede bir cilt kızarıklığı söz konusu ise lazerle rozasea tedavisi yoluna gidilebilir.
Hassas ciltler neden kızarır?
Çünkü kan damarları cildin üst tabakasına daha yakındır. Havanın sıcak olması, kişinin sıkıntı veya utanç hissetmesi bile kan damarlarının genişlemesine ve ince ciltlerde daha görünür olan bir kanlanmaya sebep olabilir. Cildi hassas olan kişilerin bağışıklık sistemi de çabuk tetiklenir; sistem tahriş edici bir etkene karşı savunmaya geçtiği zaman ilgili bölgeye bol miktarda kan hücum eder ve bu da cildin anında kızarmasına yol açar. Bazen bu kızarıklık yangıyla beraber gelir ve yangı devam ettiği sürece kalır. Yangı olmasa bile, kan damarlarının yüzeye yakın olması cildin pembemsi bir renk almasına yol açabilir. Hassas ciltlerin pigment oranı düşüktür, bu yüzden kızarıklık daha belirgin olur.
Cilt kızarıklığı sorunu için bakım tüyoları
* Cilt serin tutulmalı.
* Sıcak ortamdan soğuk ortama veya soğuk ortamdan sıcak ortama ani geçişler yapılmamalı.
* Cildi tahriş eden, alerjik reaksiyonlara yol açan her türlü maddeden uzak durulmalı. (Nane ve turunç özleri, parfüm, isoprpil veya SD alkol, cildi kurutan kil maskeleri, aromatik yağlar.)
* Bir cilt uzmanına danışmadan AHA içeren kozmetikler kullanılmamalı.
* Kan damarlarının genişlemesine ve yangıya yol açtıkları için, güneşten ve sıcak havadan mümkün olduğu kadar kaçınılmalı. Her gün güneş koruyucu ürün kullanılmalı.
* Parfüm, renklendirici vb. içermeyen, hassas ciltlere özel kozmetikler kullanılmalı.
Hassas ciltler için cilt bakım tüyoları
Cildinizi ıslatın ve cilt tipinize uygun bir temizleme sütünü dairesel hareketlerle yüzünüze yayıp pamukla veya nemli bezle silin.
Hassas ciltler için üretilmiş olan bir nemlendirici veya serumu sürün. (Parfümsüz olması yararınıza olur.)
Yüzünüze soğuk, nemli bir kompres örterek 5 dakika uzanın.
Bir parça pamuğa alkolsüz, yumuşak, parfümsüz bir tonik dökün ve bunu yüzünüze sürün.
Bakım için jel bazlı bir maske kullanın. İçeriğinde yeşil çay veya meyan kökü özü olabilir.
Bekleme süresi dolduktan sonra maskeyi pamukla veya nemli bir bezle, yüzünüze çok bastırmadan silin. Önce ıslak kompresle yumuşamasını sağlarsanız daha iyi olur.
Bir cilt bakım programı uyguladıktan sonra en az 2 saat süreyle makyaj yapmayın.
Cildinizin hassasiyetine uygun bir güneş koruyucu kullanmayı unutmayın.
Raflarda gördüğünüz dermokozmetik ürünleri rastgele kullanmayın. İnsanların genetik yapısı, beslenme alışkanlıkları, yaşadıkları iklim ve çevre, iş ortamları farklıdır ve kullanacakları kozmetikleri bu kişisel şartlara göre seçmeleri gerekir. Kozmetik ürünlerini konuya hakim bir eczacı veya doktordan fikir alarak seçin.
Hassas cilt yapısına uygun kimyasallar
* Lipit içeren ürünler: Bariyer fonksiyon bozukluğu sorununun hafiflemesine yardımcı olur.
* Antioksidanlar: Bisabolol bitki özleri, azulen ve sterail, üzüm çekirdeği ve yeşil çay kızarıklığı gidermek açısından faydalı olabilir.
* Desitil glikozit: Cildi soymadan temizlediğinden hassas ciltler için uygundur.
Mekanik ve kimyasal peeling hassas ciltler için uygun değildir
Bazen cildin daha hassas, tahrişe daha meyilli hale gelmesi zamanında fazla soyulmasından ötürüdür. Hassas bir cildi soymak için keskin ve sert taneler içermeyen, nemlendirici özelliği yüksek, yoğun ürünler kullanmak ve bu ürünleri özenle uygulamak gerekir. Mekanik veya kimyasal peeling uygulamaları kızarıklık ve yangı sorunu yaşayan kişiler için hiç uygun değildir.
Cilt kızarması ve yangı söz konusu değilse pH değeri 3.5’dan fazla olmayan ve içerdiği AHA oranı yüzde 10’u geçmeyen AHA serumları ve kremleri kullanılabilir.
