Günümüz şartlarında ev almak kolay bir şey değildir, birçok aile bu uğurda yıllarca kredi borcu ödemeyi göze alıyor. Bu önemli kararı alırken titiz davranmak çok önemli. Ev alırken dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında bilgi edinip buna göre davranmazsanız can sıkıcı durumlar yaşayabilirsiniz. İşte ev sahibi olma hevesine kapılanları mağdur olmaktan koruyacak bazı püf noktaları:
Ev almadan önce hayat tarzınızı, ailenizi, kendi tercihlerinizi, ihtiyaçlarınızı ve bunların yanı sıra ödeme gücünüzü göz önünde bulundurmalısınız. Evi alacağınız bölge önemlidir; bu muhitte yaşamak gücünüzü aşmamalı, burada oturmanın size fayda sağlayacağından, keyif vereceğinden emin olmalısınız.
Almak istediğiniz bölgeyi belirledikten sonra ev arama süreci biraz sancılı olabiliyor. Kişisel tecrübelerime göre bir ev almadan önce aranan bölgede 30-40 civarı ev görülmesi icap edebiliyor. Eğer belli bir bütçe ayarlamışsanız ve ev aradığınız bölgede bu bütçeyi az çok aşıyorsa bu arama sürecinde ümitsizliğe kapılabilirsiniz. Ancak kaç tane ev gezmiş olursanız olun ümitsizliğe kapılma dan kararlı bir şekilde arayışınıza devam etmeniz yararınıza olacaktır.
Bu aşamada karşınıza çıkan emlakçılar sizi acele ettirmeye çalışacaklar, gösterdikleri evleri almadığınız takdirde başka müşterinin alacağını, son fırsatınız olduğunu söyleyecekler, psikolojik baskı yaparak içinize sinmeyen daireyi size satmak için uğraşacaklardır. Sakın ola bu şekilde gaza gelip ev alma işini aceleye getirmeyin.
Size şöyle bir örnek gösterebilirim: Ben ev almaya karar verdiğim ilk gün bir emlakçıya girdim. Emlakçı beni bir eve götürdü ve eve bir fiyat verdi. Evin fiyatı benim ev için ayırdığım bütçeyi biraz geçiyordu. Bunu emlakçıya söylediğimde bana gösterdiği evle ilgili başka bir müşteriyle de anlaştıklarını ve eğer evi aldığıma dair sözleşmeyi o gün imzalamazsam evi diğer müşteriye satacağını söyledi. Ben bir anlık cesaret sözleşmeyi imzalasam mı imzalamasam mı derken imzalamadım ve söz konusu evin tam üç ay boyunca satılamadığını daha sonra öğrendim. Emlakçıların gazına gelmemenizi, ev alma konusunda kesinlikle acele etmemenizi tekrar şiddetle tavsiye ederim. Yukarıda da dediğim gibi 30-40, belki de daha fazla ev gezdim, bu beni yordu ama böylece sonunda hem içime sinen, hem de bütçeme uygun bir ev bulabildim.
Ev Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Konular
Ev alırken başınızın ağrımasını istemiyorsanız –ki kimse istemez- bazı araştırmaları bizzat yapmanızı tavsiye ederim.
-İçinize sinen bir ev buldunuz diyelim. O evin önce açık adresini bulun ve tapusunu isteyin. Emlakçı veya ev sahibi vermek istemeyebilir. Ancak almadan araştırma yapmak imkansız.
-Evin tapusu “kat irtifakı” ya da “kat mülkiyeti” değilse arsa olarak görülüyor olabilir. Eğer alacağınız ev arsa olarak görülüyorsa o evi bu işi iyi bilen güvenilir birine danışmadan ve böyle bir evi almanın risklerini bilmeden almayın. (Evi krediyle alacaksanız zaten bankalar bildiğim kadarıyla bu şekilde olan evler için kredi vermiyor.)
-Alacağınız evin iskanı var mı yok mu öğrenin. (Kat mülkiyeti varsa iskanı vardır. Ancak şunu söylemeliyim ki özellikle İstanbul’da birçok dairenin iskanı yoktur. Birçok kişi oturduğu daireyi kat irtifakıyla alıyor.)
-Evi almadan önce tapuyla birlikte evin bulunduğu Tapu Müdürlüğüne giderek bir takyidat yazısı almalısınız. Bu yazı evin tapusunda herhangi bir ipotek, intifa, yıkım kararı, eski eser tescili vs. olup olmadığını gösterir. (Eğer evi krediyle alacaksanız bu işlemi kredi kullanacağınız bankanın eksperi yapıyor. Ondan da bu konuda bilgi alabilirsiniz.)
-Bu arada alacağınız ev ile emlakçı veya ev sahibinin size araştırma yapmanız için tapusunu verdiği evin aynı ev olup olmadığını anlamanız gerekiyor. Bunun için evin bulunduğu belediyeye de uğrayıp evin dosyasına bakabilirsiniz. Ayrıca evin bulunduğu binada herhangi bir yıkım kararı, ruhsatında herhangi bir sorun veya iskan ve imarla ilgili ya da deprem, yapı denetim ile ilgili bir sorun olup olmadığını da buradan öğrenebilirsiniz.
Bu işlerden anlamıyorsanız da dert etmeyin. İmarda çalışanlara bu işlerden anlamadığınızı söyleyerek yardım isteyebilirsiniz. Ayrıca belediyeye gittiğinizde evin emlak vergisi borcunun olup olmadığını da öğrenmelisiniz. Sonra karşınıza sürpriz emlak vergisi borcu çıkmasın.
Ev Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
-Almaya karar verdiğiniz evin bulunduğu bölgeyi iyi araştırın. Bölgenin; otobüs durakları, metro, metrobüs v.s. yakınlığı, sosyal imkanlar, okul, park, otopark, hastane, AVM’lere yakınlık konusunda bilgi edinmelisiniz. Bu arada semt pazarının nereye kurulduğunu da bölgeyi bilen birinden öğrenmeniz faydanızadır. Belki evinizin önünde pazar kuruluyordur. Bunu sevebilir veya sevmeyebilirsiniz.
-Evi alacağınız apartmansa komşulardan birinin kapısını çalarak apartman hakkında bilgi alabilirsiniz. Ödenen aylık gelirleri, apartmanın ihtiyaçlarını ve diğer almak istediğiniz bilgileri alabilirsiniz. Apartmanda kapıcı varsa onunla muhabbete girin. O apartmanda olan bitenler hakkında en iyi bilgileri kapıcıdan alabilirsiniz. Huzursuzluk çıkaran komşu filan var mı diye sormakta da fayda var. Belki alacağınız evin karşı komşusu dengesizin tekidir. Kapıcıdan mutlaka bilgi alın.
-Apartmanın bodrum katına inip rutubetini filan kendiniz kontrol edin.
-Alacağınız evin içinde yapılacak masrafları önceden iyice tartın. Emlakçıların bu ev şu kadar masrafla şöyle güzel olur demelerine aldırış etmeyin. Kendiniz mutlaka yapacağınız tadilat masraflarını ölçüp ona göre adım atın. Evdeki hesap çarşıya uymazsa çok zor durumda kalabilirsiniz.
-Alacağınız eve yapacağınız tadilattan önce komşulara tadilat yaptıracağınızı haber verin. Çalışacak ustalara sabah erken saatlerde gürültü çalışmaya başlamamalarını tembihleyin.
Kredi İle Ev Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
-Birçok kişi gibi evi krediyle almayı düşünüyorsanız imzalayacağınız sözleşmeyi mutlaka okuyun. Anlamadığınız şeylerin ne demek olduğunu banka görevlisine ısrarla sorun. Bankanın büyük bir banka olması sözleşmeyi okumadan imzalayacak kadar güvenli banka olduğu anlamına gelmez.
-Kredi tutarı, ödeme şartları, alınacak dosya masrafları gibi giderler ve sözleşmenin diğer prosedürleri -mesela eve konulacak ipotek miktarı- bankalara ve hatta müşterilerin pazarlık gücüne göre değişiklik gösterebilmekte. Bu yüzden baştan detaylı bilgi almakta fayda var.
-Bankanın yaptırdığı ekspertiz raporundan bir kopya alın ve bunu dikkatle okuyun. Ekspertiz raporunu hazırlayan firmanın lisanslı firma olup olmadığını bankanızdan öğrenin. Eğer firmanın lisansı yoksa bankanın neden lisansı olmayan bir firma ile çalıştığını araştırın. Ayrıca sorumluluğu kabul edip etmediklerini de yazılı olarak sorun. (Sonuç olarak ekspertiz raporunun doğru ve güvenilir olması hayati derecede önemlidir. Mesela aldığınız daire gördüğünüz daire midir, evin belediye veya tapusunda bir problem var mıdır? Bu kadar ev alan kişi var beni mi bulacak bu sorun demeyin. Yanlış hazırlanacak bir ekspertiz raporu sizin başınızı ağrıtabilir.)
Diğer Önemli Olabilecek Konular:
-Alacağınız evde kiracı varsa ve satın aldıktan sonra kiracının çıkmasını istiyorsanız bunu önce bir kiracıyla görüşün. Kiracı çıkma niyetinde değilse bir avukata giderek yasal olarak ne yapacağınızı danışın.
-Aldığınız evde daha önce birileri yaşamışsa onlara ait elektrik, su, doğalgaz borçlarının size kalmaması için önleminizi alın. Evin aidat ve apartmanın giderleriyle ilgili borcu olup olmadığıyla ilgili apartman yöneticisinden bilgi alın.
-Bir müteahhitten kat karşılığı ev alıyorsanız müteahhitle projenin bitiş tarihini ve evde kullanılacak malzemeleri kapsayan bir sözleşme yapın. Gerekli tazminatları eklemeyi de unutmayın.
-Tapu aşamasında evin borçlarını “Devir ve iktisap bedeli” üzerinden hesaplayarak beyan edip ödemeniz lazım. Çünkü beyanname eksik ise ödenen alım satım harçları da cezalı olarak size gelir.
-Evi aldıktan sonra belediyeye beyanname vermeyi unutmayın. Bu beyanname ile yılda iki defa belediyeye emlak vergisi ödeyeceksiniz.
Dekorasyon kategorimizde evinizi nasıl düzenleyeceğinize dair fikirler bulabilirsiniz.
