Green Book (Yeşil Rehber) 2018

Amerika’da, 1936 yılından Vatandaşlık Hakları Yasasının kabul edildiği 1967 yılına kadar  The Negro Motorist Green Book (Zenci Sürücünün Yeşil Rehberi) isimli bir rehber yayınlanmış. Smithsonian dergisinin haberine göre her yıl Nisan ve Mayıs aylarında olurmuş ve rehberin her baskısı 15 bin civarında satılırmış. Rehberin amacı, ülkede yoğun bir ırkçılığın olduğu yıllarda, zenci gezginlere sorun yaşamadan girip çıkabilecekleri otel, mola yeri, restoran ve barlar hakkında bilgi vermekmiş. Green Book (Yeşil Rehber) isimli film, işte bu kılavuzun yardımıyla yolculuk yapan iki adamın hikayesini anlatıyor.

Filmin 1962’de Amerika’da geçen hikayesi şöyle: Tony “Lip” Vallelonga ünlü Copacabana da dahil olmak üzere New York’taki gece kulüplerinde fedailik yapan İtalyan kökenli bir adamdır. Ailesini geçindirmek için zaman zaman üçkağıtçılığa da sapan Tony, geçici bir iş aradığı bir dönemde, bir doktorun işçi aradığını öğrenir ve bu işe talip olur. Fakat karşısına “Doktor” lakabıyla anılan siyahi bir müzisyen olan Don Shirley çıkar.

Shirley’nin sosyal statüsü o dönemin Afro – Amerikalılarının üstündedir. Üniversiteyi bitirmiş ve klasik piyano eğitimi almış çok iyi bir piyanisttir o, ama koşullar yüzünden caz müziğine yönelmiştir. Bir konser turu için yola çıkması gerekmektedir ve hem şoför, hem de yardımcı tarzında birini aramaktadır.

Tony, bir siyaha hizmet vermeye pek hevesli olmasa da bu işi kabul eder. Ancak, piyanistin rotası riskli bir rotadır, niyeti, ırkçılığın tavan yaptığı Güney eyaletlerine doğru gitmektir. Tony, yolculuk boyunca siyahiler için güvenli olan yerlerde durmak için  bu amaçla basılan kılavuzu yanına alır. Hayatları ve idealleri çok farklı olan bu iki adam, birçok adaletsizliğe tanıklık ve tahammül etmek durumunda kalacakları yol boyunca birbirlerini anlamaya da başlayacaklardır.

Gerçek hayattan uyarlanan bir film bu. Filmin senaristlerinden biri Nick Vallelonga, olaylar onun babasının başından geçen bir hikayeye dayanarak anlatılmış. Vallelonga, ailesiyle birlikte oyuncu listesinde de yer alıyor.

Green Book (Yeşil Rehber) filminin yönetmen koltuğunda  Peter Farrelly oturuyor. Başlıca oyuncuları ise Viggo Mortensen (Tony Lip), Mahershala Ali (Dr. Donald Shirley), Linda Cardellini (Dolores), Sebastian Maniscaldo (Johhny Venere), Dimiter D. Marinov (Oleg), Mike Hatton (George) ve P. J. Byrne (Record Exec).

IMDB’den film hakkındaki yorumlara baktım. Birkaç tanesini aktarayım:

*New York’daki mafya bağlantılarıyla ve gece kulübü fedaisi geçmişiyle Tony, Don’ın kusursuzluğunun antitezini oluşturuyor ve yolda gelişen ilişkileri filmi büyülü hale getiriyor. Filmde en sevdiğimiz şey vaaz vermeden öğretmesi; her şey iki büyük aktörle güçlü bir destek oyuncu kadrosu arasındaki sayısız doğal anların içinde ortaya çıkıyor. İyi bir müziği olan 10 numara bir film bu!

*Filmde klişeler olduğunu biliyorum. Bunun nedeni azınlıklara yönelik eylemlerin ve ırkçıların eylemlerinin konuyu kanıksatacak kadar yaygın olması olabilir. Bu iki iyi aktörün iyi bir gösteri yaptığına inanıyorum. Evet, klişe sahneler var ama sonunda ortaya çıkan şey gelişen bir dostluğun gerçekçi bir sunumuydu. Bu filmi izlemelisiniz.

*Hikayenin yaşanmış bir arkadaşlıkla ilgili olduğunu öğrenmek beni çok heyecanlandırdı. Bu tipik bir yol filmi veya arkadaş filmi değil; bundan daha fazlası. Başrol oyuncuları göz önüne alındığında, bunun özel bir yapım olacağını biliyordum – ve gerçekten de öyleydi. 1960’larda henüz hayatta olmayan beyaz bir Amerikalı olarak, o zamanlarda akıllara durgunluk veren bir ırkçılık eğilimi olduğunu biliyorum – yardım edemedim ama utanç duyuyorum. Yeşil Rehber’in içinde aile, dürüstlük, onur, kültür, saygı, ırkçılık, müzik, arkadaşlık ve kabul gibi birçok katman bulunuyor. Görüşleriniz, ırkınız veya yaşınız ne olursa olsun bunun vaaz veren bir yapım olmadığını, ancak tarihteki zor bir zamanın dürüst bir şekilde tasvir edilmesi olduğunu takdir etmelisiniz.

Yazının son cümlesi şu anda içimden geçen şey olsun: Bu filmi izlemek istiyorum.