Doğada bolca bulunan ve günlük hayatta çeşitli şekillerde muhatap olduğumuz bir element olan kükürt gümüş takı ve eşyaların kararmasında birinci dereceden sorumludur. Gümüşün kararmaması için alınacak 1 numaralı önlem naylon poşet içinde veya kapalı bir ortamda muhafaza etmektir, havayla teması kesilen gümüşün kararma riski azalır.
Fakat bu da yüzde 100 bir koruma sağlamaz, bu değerli element herhangi bir dış etkenin etkisiyle bir süre sonra kararmaya başlar. Bundan daha garantili bir yöntem gümüşleri haftada 1 gün, hatta mümkünse daha sık olarak yumuşak bir bezle, nazikçe silmektir. Böyle özenle bakılan gümüşler çabuklukla kararmaz.
Gümüş takı ve eşyaları parlatmak için tavsiye edilen birçok yöntem var, aşağıda bunların bir kısmını göreceksiniz. Fakat bazıları tartışmalı bunların; mesela diş macunu ve sigara külü kullanmak sıklıkla öneriliyor ama bunların gümüşü çizebileceği yolunda görüşler de var.
Ben yine de onları da yazacağım ama iyice araştırmadan kullanmamanızı tavsiye ederim, ne olur ne olmaz.
Unutmadan; beyazlatıcı madde içermeyen, sade içerikli bir diş macunu kullanırsanız risk azalırmış. Bir de sirke, tuz ve limon kullanmamak gerektiği yolunda yazılar gördüm. Ama bunları tavsiye eden yazılar da var.
Tedbir olarak, özellikle değerli gümüş eşyaları parlatmaya çalışmadan önce görünmeyen, ufak bir kısmında test yapma yoluna gidebilirsiniz.
Gümüşleri parlatmak için en temiz, rikssiz ve güvenli yöntem iyi bir gümüş parlatıcı krem kullanmaktır. Bu kremler gümüşteki kararmayı giderir ve cila etkisi yaparak parlak görünmesini sağlar.
Kullanım şekli şöyle; gümüş parlatıcı kremin küçük bir kısmı yumuşak bir beze alınıyor ve temizlenecek eşya bu bezle fazla bastırmadan, nazikçe ovularak siliniyor. Sonra da gümüşü kuru bir pamuklu bezle kurulamak gerekiyor.
Gümüş takıları silgiyle temizlemek de kısa vadeli bir çözüm sağlar. Bu basit yöntem için beyaz bir silgi kullanırsanız daha iyi olur.
Sıcak su ve sıvı sabun: Bir kaba sıcak su koyun, sıvı sabun ekleyin ve gümüş takılarınızı 5 dakika kadar bu karışımın içinde bekletin.
Gümüş takıları parlatmak bir miktar suyu kaynatın. Sonra suyu bir kaba veya bardağa alıp dibini kaplayacak miktarda Cif veya Pril (Başka markalar da olur belki, ben karşıma çıkanları yazdım.) bulaşık deterjanı veya krem deterjan ekleyin.
Temizlemek istediğiniz takıyı da koyup bir yandan diş fırçasıyla karıştırarak 2 dakika bu deterjanlı sıcak suyun içinde bekletin. Sonra çıkarıp diş fırçasıyla nazikçe temizleyin ve duru suya atıp karıştırarak deterjandan tamamen arınmasını sağlayın.
Alüminyum folyo ve karbonat: Bir kabın içine 1 bardak kaynar su koyun, 1 yemek kaşığı tuz ve 1 yemek kaşığı kadar da sodyum karbonat içeren kireç önleyici ürün veya karbonat ekleyin. Karbonat kullanacaksanız yavaş yavaş katmalısınız, aksi taktirde su kabarıp taşar.
Sonra kabın içine bir parça katlanmış alüminyum folyoyu, onun üstüne de parlatmak istediğiniz takıyı veya takıları koyun. Bu sırada takı mutlaka folyoya temas etmeli. Birkaç dakika içinde gümüşler pırıl pırıl olacaktır, sudan çıkarın ve pamuklu bir bezle kurulayın.
Bu yöntemi şu şekilde de uygulayabilirsiniz: Geniş bir tencereye yarısına kadar su koyup suyu kaynatın. Ocağı kapatın ve alüminyum folyoya sardığınız gümüşleri suyun içine bırakın. Sonra suyun içine rafine edilmemiş karbonat ekleyin.
Bu karbonat kalıp şeklinde oluyormuş ama nasıl temin edilir bilmiyorum, şöyle bir bakındım ama bu konuda bilgi bulamadım. 5 dakika sonra içinde gümüşlerin olduğu alüminyum folyoyu elinizi yakmamaya dikkat ederek süzgeçle sudan çıkarın.
Diş macunu ile gümüş parlatma: Bu yöntemi uygularken beyazlatıcı vb. kimyasal maddeler içermeyen bir diş macunu kullanın ve macunun miktarı fazla olmasın. Özellikle değer verdiğiniz veya pahalı bir gümüş takı için macun kullanmasanız daha iyi, tam olarak temizleyemezseniz takınız zarar görebilir.
Varsayalım ki gümüş bir bıçağı temizleyeceksiniz; bir parça diş macununu bıçağın üstüne sürün ve nemli, yumuşak bir bez veya diş fırçası kullanarak macunu gümüşün üstünde köpürtün. İleri – geri nazik sürtme hareketleriyle lekeleri temizledikten sonra kuru bir bezle nazikçe silerek diş macunu kalıntılarını temizleyin.
Veya kararmış gümüş eşyayı diş macunuyla kaplayıp suyun içine koyun ve yarım saat bekletin. Sonra gümüşü suyun altında iyice durulayıp macundan arındırın ve yumuşak bir bezle kurulayın.
Külle gümüş parlatma: Bu da öyle bir yöntem ki, hem ısrarla tavsiye edenleri, hem de “Sakın ha yapmayın!” diyenleri var.
Uygulaması şöyle; sigara külü olur, odun külü olur, bir kül çeşidini parlatmak istediğiniz gümüşün üstüne koyun ve yumuşak bir bezle gümüşü silin. Sonra da nemli bir bezle kül kalıntılarını temizleyin. Bu sırada külün içindeki parçacıkların gümüşü çizmemesi için dikkatli olmanız gerekiyor.
Karbonatla gümüş parlatma: Bir parça karbonatı ılık suyla karıştırarak akışkan bir macun elde edin. Bu macunu yumuşak bir bez yardımıyla sürerek gümüşleri parlatabilirsiniz. Sonra da ılık suyla durulayın.
Limonlu soda: Pamuklu bir bezi limonlu sodayla hafif ıslatın ve gümüşlerinizi bu bezle silin. Detaylı, oymalı, motifli kısımlar için diş fırçası da kullanabilirsiniz.
Beyaz sirke ve karbonat: 2 yemek kaçığı karbonatı yarım bardak beyaz sirkeyle karıştırın. Gümüş takılarınızı bu karışımın içinde 2 – 3 saat bekleterek parlamalarını sağlayabilirsiniz.
