“Önemli olan ne söylediğiniz değil ne yaptığınızdır.” sözü iş görüşmesi stratejinizi belirlerken dikkate almanız gereken en önemli şeylerden biridir. Beden dili iş görüşmesinde nasıl bir izlenim bırakacağınızı direkt olarak belirleyen ana faktörlerden biri olduğundan, görüşme yapacağınız odanın kapısından adımınızı atar atmaz sergilediğiniz jest ve mimiklere azami önem göstermeniz şarttır.
Bu durum size biraz acımasız gelse de işe alım sürecini yöneten kişilerin henüz birkaç kelime bile etmeden sizi beden dili işaretleri vasıtasıyla değerlendirmeye almaları mümkündür. Biz de bu nedenle iş görüşmesinde beden dili söz konusu olduğunda kaçınmanız gereken başlıca hareketleri sizler için derleyip nedenleriyle birlikte açıkladık.
1. Yanlış duruş sergilemek
İş görüşmesinde arkanıza fazla yaslanmanız umursamaz ve tembel olduğunuz, öne doğru fazlaca eğilmeniz saldırgan olduğunuz, omuzlarınızın düşük olması ise düşük özgüvene sahip olduğunuz şeklinde yorumlanabilir. Görüşme sırasında ister ayakta duruyor, ister oturuyor olun sizi tavana bağlayan bir ip ya da sopa varmış gibi dik bir duruş sergilemeye çalışmalısınız.
2. Göz temasını kısa tutmak
Araştırmalar yüz yüze iletişim bir kez sağlandıktan sonra karşımızdaki kişiyle kurduğumuz göz temasını sürdürmekte zorluk çektiğimizi ortaya koyuyor. Elbette iş görüşmesi süresince sürekli muhatabınızın gözlerinin içinde bakmak zorunda değilsiniz, ancak gözlerinizi kaçırma isteğinizi fark ettiğiniz anda kendinizi göz kontağını bir saniye kadar daha sürdürmeye zorlamak işinize yarayabilir.
İş görüşmesinde doğru beden dili kullanmak istiyorsanız özellikle el sıkışma sırasında gözlerinizi karşınızdaki kişiden bir an bile kaçırmamaya özen göstermelisiniz.
3. İşaret parmağınızı fazlaca kullanmak
Eğer iş görüşmesi sırasında işaret parmağınızı önünüzdeki belgelerden birinde aradığınız satırı bulmak için kullanıyorsanız bu pek de sorun olmayacaktır. Ancak işaret parmağınızı odadaki çeşitli nesnelere, görüşmecinin kendisine ya da başka bir kişiye her ne amaçla olursa olsun doğrultmanız görüşmeciyle aranızdaki sınırı istenmeyen bir biçimde ortadan kaldıracak ve ortamda rahatsızlık verici bir hava estirecektir.
4. Kollarınızı kavuşturmak
Kolları kavuşturmak özellikle sizinle ilgili bilgi edinmeye çalışan birinin karşısındayken kendinizi saldırı altında hissetmiş ve bu nedenle savunmaya geçmiş gibi bir izlenim oluşturmanıza neden olabilir. Kollarınızın iki yanınızda fazla gevşek olmayacak biçimde sallanmaları ya da onları dirseğiniz dışarıda kalacak biçimde hafifçe birbirlerine yaklaştırarak masanın üzerinde tutmanız daha pozitif ve iletişime açık bir görüntü sergilemenizi sağlar.
5. Sürekli başınızı sağlamak
İş görüşmesinde beden dili nasıl olmalı sorusunun kesin bir cevabı olmasa da görüşmede sergilenmemesi gereken jest ve mimikler aşağı yukarı bellidir. Karşınızdaki kişinin söylediklerine sürekli başınızı sallayarak onay vermenin onu ilgiyle dinlediğiniz mesajını verdiğini zannedebilirsiniz, ancak bu hareket aslında pek de güvenli olmadığınızı ve size söylenenleri yeterince dikkatli dinlemediğiniz mesajını verir. Bunun yerine başınızı yalnızca arada bir sallayın ve bu hareketi karşınızdakini anlama ve onaylamanın bir göstergesi olan hafif bir gülümsemeyle destekleyin.
6. Huzursuzca kıpırdanmak
Sürekli kıpırdanmanız hem sizin, hem de karşınızdaki kişinin dikkatini dağıtacak ve motivasyonunu düşürecektir. Bunun yanında tecrübeli insan kaynakları uzmanları bu tarz hareketlerin huzursuzluğun bir işareti olduğunu hemen anlayıp bahsettiğiniz konu hakkında sizi sıkıştırmayı deneyebilirler.
Eğer dikkatlerin hareketlerinizin değil de söylediklerinizin üzerinde toplanmasını istiyorsanız bilinçsizce yaptığınız kıpırdanma hareketlerinin farkına varmayı ve onları sınırlamayı öğrenmeniz gerekir.
7. Ellerinizi arkanızda bağlamak
Ellerin görünür bir yerde ve rahat bir pozisyonda durması iş görüşmesinde beden dili açısından son derece önemlidir. Ellerin açıkta olması kişinin iletişime açık olduğunun en önemli göstergesi olduğundan özellikle konuşurken ellerinizi arkanızda bağlamaktan, cebinize koymaktan ya da masanın altına saklamaktan kaçınmanız gerekir. Bu gibi hareketler görüşmecide sizin katı, iletişime ve eleştiriye kapalı bir karakteriniz olduğu izlenimini uyandırabilir.
8. Hareketlerinizle uyumsuz ifadeler
Eğer ses tonunuz anlattığınız konunun içeriğiyle uyuşmuyor ya da beden diliniz sesinizdeki heyecanı yeterince yansıtmıyorsa bu durum sizinle görüşme yapan kişilerin üzerinde çalışılmış bir senaryoyu canlandırdığınız ve pek de samimi olmadığınız izlenimini bırakabilir. Örneğin size hayattaki en büyük amacınız sorulduğunda yüz kaslarınız bir anlığına bile gevşemiyor ya da gözlerinizin içi pırıldamıyorsa inandırıcılığınızı korumanız mümkün olmayacaktır.
9. Sürekli oynayan gözler
Özellikle konuşma sırasında gözlerinizin sürekli yukarı, aşağı ya da yukarı doğru hareket etmesi verdiğiniz cevaplardan emin olmadığınız, konuştuğunuz konu hakkında yeterince bilgiye sahip olmayıp söyleyecek bir şeyler uydurmaya çalıştığınız ve en kötü ihtimalle yalan söylediğiniz şeklinde algılanabilir. Karşınızdaki kişiye dürüst, güvenilir ve özgüveni yüksek görünmek istiyorsanız özellikle eğitiminiz, kariyer hedefleriniz ve geçmiş iş deneyimleriniz hakkında konuşurken doğrudan gözlerinizin içine bakmanız çok önemlidir.
10. Gözlerinizi dikip bakmak
Yukarıdaki maddelerin pek çoğundan da anlaşılacağı üzere iş görüşmesinde beden dilinin önemi ve başarısı büyük ölçüde gözlerin doğru biçimde kontrol edilebilmesi üzerine kuruludur. Soruları cevaplar ya da kendinizden bahsederken görüşmecinin gözlerinin içine güvenle bakmak ne kadar önemliyse, doğru zaman geldiğinde göz kontağını kesmek de en az o kadar önemlidir. Eğer görüşmeci önündeki kağıtlarla ilgilenirken ya da not alırken sürekli onun gözlerini yakalamaya çalışır ya da uzun saniyeler boyunca gözünüzü kırpmadan gözlerinin içine bakmaya çalışırsanız bu durum tehditkar ve aşırı agresif görünmenize neden olabilir.
