2 Yaş Çocuk Psikolojisi Hakkında Bilgiler

Çocuğu 2 yaşına gelen anne babaları sabırlı, dayanıklı ve sakin  bir şekilde atlatmaları gereken zor bir dönemin beklediğini söyleyebiliriz. 2 yaş çocukları bağımsız hareket etmeye, söz dinlemeyip bildiklerini okumaya başlarlar ve engellendikleri zaman ortalığı birbirine katabilirler. Ebeveynlerin bu dönemde sinirlerini kontrol etmeleri, çocuğun karşısında çileden çıkmamaları ve uygun şekilde davranmaları çok önemlidir. 2 yaş çocuk psikolojisi hakkında bilgi edinmenin işinizi kolaylaştıracağını düşünerek sizin için bir araştırma yaptık.

Çocuklar doğru ve yanlış kavramlarını, olayları başka birinin bakış açısıyla da görme yeteneğini, uygun tavır ve değerleri anne babalarından öğrenirler. Çocuğun doğru tavır ve davranışlar sergilemesi, duygusal açıdan olgunlaşması, kendisini toplum içinde kabul görecek bir birey haline getirecek temel nitelikleri edinebilmesi için desteğe, doğru yönlendirilmeye ve bolca tekrara ihtiyacı vardır.

Hayatın 12. ayında başlayan ve 36. aya kadar devam eden özerklik dönemi bebeklik döneminin sona erdiği, çocuğun dokunmak istediği şeylere kendi imkanlarıyla ulaşabildiği, dünyayı kendince keşfetmeye başladığı ve isteklerinin gerçekleşmesini her şeyin önünde tuttuğu bir süreçtir.

Yapacağı keşifler 2 yaş çocuğu için heyecan verici ve eğlencelidir, bunları engellemeye kalktığınız zaman büyük bir inatla karşılaşırsınız. 2 yaş civarındaki çocuklar engellenmeye karşı bağırma, ağlama, vurma, öfke nöbetleri geçirme gibi tepkiler verebilirler.

Bu dönemde çocuğun bir şeyi yapmamasını, bir nesneyle oynamamasını isteyen ve davranışlarıyla onu engelleyen bir anne çocukla inatlaşır, çatışmaya girerse sonuçta kendini sinirden bitkin düşmüş bir durumda bulabilir. 2 yaşlarındaki çocuğun kendisine gösterilen sebepleri ve yapılan açıklamaları anlayışla karşılayıp mesela ‘Evet, çok haklısın, benim bununla oynamamam lazım, bırakayım madem’ demesini beklemek abesle iştigal olur. Bu durumda, çocuklarının bazen insanı çileden çıkaracak dereceye varan davranışları karşısında kontrollü ve doğru davranmak ebeveynlere düşmektedir.

2 yaş çocukları neden inatçı ve sinirli olurlar?

Bu durum 2 yaş çocuk psikolojisi gereğidir esas olarak, insanoğlu gelişiminin bu evresinde böyledir, yapacak bir şey yok. Bu yaş grubundaki çocukların büyük bir kısmının  istediği şeyi yapması engellenince ‘Ben senin “Yapma!” dediğin o şeyi yapmak için bendimi çiğner aşarım, yırtarım dağları, enginlere sığmam taşarım’ havasına girdiğini bilir ve kabul ederseniz tahammüllü davranmanız daha kolay olur.

“Özerklik dönemi” olarak tanımlanan bu dönemde çocuk kendini ortaya koymak ister, istediği şeyler olsun ister ve bunu sağlamak için gerekirse kıyameti koparır. Çocuğunuz 2 yaşına geldiyse bunlara hazırlıklı olmanızda fayda var.

Bu yaş grubundaki çocukların keşfetme çabalarına tümden engel olmak yanlıştır. Dokunduğu, oynadığı nesnelerin renkleri, sesleri, özellikleri çocuğun algısının açılmasını,  zihinsel gelişiminin daha sağlıklı olmasını sağlar.

Gerektiği zaman çocuklara ‘Hayır!’ denilecek elbette ama çok titiz ve endişeli bir yapısı olan, koruyucu ve kollayıcı yönü fazla güçlü anneler bu sözcüğü çok fazla kullanırlar. Gün içerisinde ne yapmak istese bir engelleme ile karşılaşan çocuğun sinir katsayısı yükselir, bu da daha inatçı olmasına yol açar. Bu şekilde çocuğun gelişimine de sekte vurmuş olursunuz; dokunmadan, incelemeden nasıl öğrenecek?

2 yaş civarı çocukların enerjileri çok yüksektir; bu arkadaşlar hoplamak, zıplamak, koşmak, her yere dokunmak isterler. Enerjisini kullanamayan çocuk daha huzursuz, aksi ve inatçı olur. Çocuğu parka götürmek, yürüyüşe çıkarmak, oyun gruplarına dahil etmek gerekir ki bu yoğun enerjiyi boşaltabilsin.

Anne babasının gergin olması da çocuğu olumsuz etkiler. Üstünüzdeki sorumluluklardan dolayı yorgun düşüyor, bazen sinirleniyor olabilirsiniz. Bu gerginliğiniz çocuğunuzla ilişkinize de yansır, ona karşı daha tahammülsüz ve engelleyici olursunuz, o da size karşı daha sinirli olur, daha çok inatlaşır.

Kendinize ayıracak zamanınız olduğunda sevdiğiniz bir dergiyi karıştırın, müzik dinleyin, cilt bakımı yapın; size keyif verecek, negatif enerjinizi alacak bir şeyler yapın. Bu küçük, keyifli molalar daha sakin ve sabırlı davranmanız açısından faydalı olur.

2 yaş çocukları duygu ve düşüncelerini ifade edecek çok fazla sözcük bilmezler, bu nedenle isteklerini davranışlarla anlatmaya çalışırlar. Kendini konuşarak ifade edememek çocuğu zaten sinirlendirir, üstüne bir de  onunla çatışırsanız siniri tavan yapar ve kendini yerlere atmak, kendine veya size vurmak gibi davranışlar sergiler. Bu durumda ne yapmak gerekiyor, çocuğun ne istediğini anlamaya çalışmak ve uyumlu davranmak gerekiyor. 2 taraf da tepkili davranırsa işler içinden çıkılmaz bir hal alabilir biliyorsunuz.

İnatçı 2 yaş çocuklarına karşı nasıl davranmak gerekir?

Belli bir şeyi yapmasını neden istemediğinizi çocuğunuza uzun uzun anlatmanızın bu dönemde pek bir faydası olmaz. Kızmak, ceza vermek, engellemek de ters teper. Yaratıcı bir anne baba olmaya çalışın, böyle durumlarda çocuğunuzun ilgisini başka yönlere çekme yoluna gidin. Bunun için oyunlar icat edebilir, çocuğu eğlendirecek başka şeyler bulabilir, resim yapmak vb. sevdiği bir şeyle ilgili bir teklifte bulunabilirsiniz.

Dünyaya çocuğun gözüyle bakmaya çalışın, size gayet sıradan gelen şeylerin onun için merak uyandıran, heyecan veren, eğlenceli şeyler olduğunu unutmayın; bu, yaratıcı fikirler bulmanızı kolaylaştırır. Yaptığınız açıklamalar, bulduğunuz uğraşılar çocuğun inatlaşmasını, ağlamasını kesmesini sağlamazsa başka bir şeyle ilgilenmeyi deneyin.

Çocukların inatçılıklarıyla, huysuzluklarıyla baş etmek için zaman ve sabır gerekiyor. Çocuk gelişimi uzmanlarının, psikologların ebeveynlerin mutlaka kendilerine de zaman ayırmalarını istemelerinin sebeplerinden biri de bu; bunu yapan ebeveynler daha olumlu ve sakin olurlar.

Çocukların gelişim dönemleri hakkında bilgi sahibi olmanın büyük faydaları var, bu konuyu araştırmayan anne babalar çocuklarının normal davranışlarını iyi yetiştirilmemiş olmakla veya uyumsuzlukla ilişkilendirilebiliyorlar. Oysa belki de aynı dönemdeki çocukların çoğu aynı özellikleri sergiliyor. 2 yaş çocuklarının inatçılığı hakkında da bu tarz olumsuz şeyler düşünmemek lazım.

Bu yaş grubundaki çocuklar koyduğunuz kurallara uyum sağlayacak gelişim düzeyine ulaşmış değiller henüz, ama 3 yaşından sonra daha uyumlu, daha laftan anlar olmaya başlayacaklar.