Çekoslovakya 1941’in sonlarında Nazi Almanyası kontrolü altındayken gerçekleşen en önemli direniş hareketlerinden biri Prag kasabı olarak anılan ve şık görünmesi için nihai çözüm olarak tanımlanan Yahudi toplumunu dünya yüzünden silme projesinin en büyük akıl vericisi olan bir SS generaline düzenlenen suikastti: Reinhard Heydrich. Kendisi Hitler ve Heinrich Himmler’le beraber önde gelen Nazi subayları arasında anılıyor. İşte bu suikastin hikayesi anlatılıyor Anthropoid isimli 2016 Çek Cumhuriyeti – İngiltere – Fransa yapımı filmde.
Bu noktada “Anthropoid ne demek?” sorusunun cevabını da vermek isterim. Bu kelime kısaca “İnsanımsı” anlamına geliyor. İnsana benzeyen, insanı andıran, şöyle bir baktığında serçe, tilki, ağaç, maydanoz değil de insan olan ama tam olarak insan özelliklerini taşımayan..gibi bir şey.
Tarihi gerçeklere dayanarak çekilen filmin hikayesini özetleyeyim: Çekoslovakya, başkent Prag dahil olmak üzere Nazilerin işgali altındadır. Nazi işgali giderek doğuya doğru yayılmaktadır ve bu işgalin Nazileri önünde sonunda Rusya’yla karşı karşıya getirmesi kaçınılmaz görünmektedir.
Jozef Gabcık ve Jan Kubis isimli 2 ajan Heydrich’i öldürmeleri için Çekoslovakya’ya gönderilirler. Arkalarında İngiliz gizli servisiyle sürgündeki Çekoslovak Hükümetinin desteği vardır, istihbaratları sınırlı, ekipmanları da yetersizdir. Ve böyle bir adamı öldürmeleri kolay olmayacaktır tabii ki.
Çekler’in 2. Dünya Savaşı’ndaki direnişi hakkında çekilen sınırlı sayıdaki yapımlardan biri olan filmde Anthropoid Operasyonu büyük ölçüde gerçeğe uygun bir şekilde yansıtılmış. Son 45 dakikasında iyice hareketlenen filmin suikast sahnesinde gerilim tavan yapıyor.
İzleyici yorumları filmin çok etkileyici olduğuna, anlatmak istediklerini abartısız bir şekilde anlattığına, konunun çok güzel işlendiğine işaret ediyor. Dönemin çok güzel yansıtıldığını, çatışma sahnesinin insanın elini ayağını titrettiğini, filmin insanı içine çektiğini ifade eden yorumlar da gördüm.
Göz attığım kaynaklarda gördüğüm en olumsuz. en az övgü dolu eleştiri filmin ortalamanın üstünde bir yapım olduğu yönündeydi. Anthropoid filmini izlemek için heveslenirseniz ki ben heveslendim; filmin bir kahramanlık hikayesinden çok direnen insanları korkuları, tereddütleri ve hatalarıyla ele alan bir film olduğunu da bilmelisiniz. Ekşi Sözlük yazarlarından birinin yalancısıyım, böyle demiş.
120 dakika süren film tarih, biyografi, gerilim ve dram unsurlarını içeriyor. Yönetmeni Sean Ellis. Başlıca oyuncuları da Cillian Murphy, Charlotte Le Bon, Jamie Dornan, Detlef Bothe, Harry Lloyd, Toby Jones, Anna Geislerova ve Bill Milner.
