Çocuk psikolojisi geniş bir alana sahip olan bir bilim dalıdır: Bir bireyin bebeklikten ergenliğin sonuna kadarki gelişimiyle ilgilidir. Bunun yanında, her çocuğun diğerinden fiziksel farklılıkların dışında düşünce süreci ve kişilik olarak ne kadar farklı olduğunu da anlatır.
Çocuğunuzu anlamak sizin için önemli, değil mi? Bu, bütün ebeveynler için önemlidir ve öyle de olmalıdır. Bireyin yaşamının ilk yıllarının yetişkin olarak kişiliği üzerinde genel bir etkisi vardır. İlk yıllar duygusal, fiziksel ve sosyal esenlik için önemlidir. Araştırmalara göre beyin gelişiminde de önemli bir role sahiptir. Kişinin erken dönemde ebeveynleri ile ve dış dünyayla yaşadığı deneyimler, gelecekteki fiziksel, duygusal, bilişsel ve sosyal gelişimini derinden etkiler.
Çocuğunuzu Daha İyi Anlamak İçin İpuçları
Bir çocuğun psikolojik ihtiyaçlarını anlamak kolay bir şey değildir, ancak gereklidir. Çocuklar, gelişimin farklı aşamalarında doğal olarak farklı şekillerde davranırlar. 5 – 6 yaşındaki bir çocukla bir ergenin davranışları farklıdır.
İyi bir ebeveyn olmanın anahtarı, çocuğunuzun iyi ve kötü özelliklerini, sevdiği ve sevmediği şeyleri fark etmek ve kabul etmektir. Aşağıdaki ipuçları çocuğunuzu anlamanız için size yardımcı olacaktır.
-
- Onu gözlemleyin : Çocuğunuzu anlamak için onu tanımanız gerekir. Bunu, basitçe çevresinde olup tavır ve davranışlarını, konuşmalarını gözlemleyerek yapmak mümkündür. Onu başkalarıyla etkileşim kurarken, durumlara belirli bir tepki verirken, oynarken, belirli bir şeyi talep ederken ve benzer durumlarda izlemek, genel kişiliği hakkında birçok şey öğrenmenizi sağlar.
- Birlikte kaliteli zaman geçirin : Yanında olmak, çocuğunuzu daha iyi tanımak için yeterli değildir. Birlikte çeşitli aktiviteler yapmalısınız. Bunlar oyun oynamak, yürüyüşe çıkmak, dolap veya oda temizliği yapmak, yemek hazırlamak, sofra kurmak gibi şeyler olabilir.
- Çocuğunuzun en iyi arkadaşı da olun : Sizin ebeveyn, onun da çocuğunuz olduğunu unutmamasına dikkat ederek, çocuğunuzla arkadaş olun. Onun, ihtiyaç duyduğu her an yanında olacak en iyi dostu olduğunuzu hissettirin. Size açılmasına yardımcı olun. Bunlar kendini güvende hissetmesini, sevildiğinden ve istendiğinden emin olmasını sağlar.
- Onu dinleyin : Çocuğunuzu dinleyerek onun hayatıyla, duygu ve düşünceleriyle ilgilendiğinizi hissetmesini sağlayın. Bunun, aranızdaki bağın güçlenmesine katkısı olacaktır.
- Konuşun : İlgisini çeken şeyler hakkında konuşarak, çocuğunuzun size açılmasına yardımcı olabilirsiniz. Ona ilginç ve eğlenceli gelen konular açmak sohbeti daha kolay başlatmanızı sağlar.
- Konuşurken bütün dikkatinizi verin : Çocuğunuzla konuşurken göz temasını her zaman koruyun. Böylece onu dinlediğinize, dikkate aldığınıza ve söylediği şeylerin sizin için önemli olmasına inanmasını sağlayabilirsiniz.
- Çocuğunuza saygı gösterin : Çocuğunuz size utandırıldığı bir durumdan, korktuğu şeylerden veya güvensizliklerinden söz ettiği zaman konuyu hafife almaktan, dalga geçmekten, alay etmekten kaçının. Bir çocuk için, kendini açmak, hele ki ergenlik dönemindeyse, kolay değildir. Bunu yapmak için cesaret alması gerekir. Bunu anlamalısınız.
- Şeylerin sebebini açıklamak: Çocuklar genelde, 5 – 6 yaşlarına kadar, ebeveynler tarafından oluşturulan kurallara ve kendi iyilikleri için alınan kararlara uyacaklardır. Ergenlerde durum farklıdır. Ergenlik dönemindeki çocuğunuza, aldığınız bir kararın veya yapmak zorunda olduğunuz belirli bir şeyin sebebini açıklamaya çalışmalısınız. O anda size kızabilir ama zaman içinde anlayacaktır.
- Çocuğunuzu övün : Yaptığı iyi şeyler için övgü almak benlik saygısını arttırır. Fakat bu konuda ölçülü olmalısınız, çünkü aşırı övgü kibirli ve züppe biri olmasına yol açabilir.
- Davranışlarının arkasında yatan nedenleri keşfedin : Çocuğunuz olumsuz davranışlar veya yaramazlıklar sergiliyorsa, bunların nedenini bulmaya çalışın. Bu sırada ebeveyn olarak hatalarınızı görme ve ebeveynlik becerilerinizi geliştirme şansınız da olacaktır.
- Ona ifade özgürlüğü tanıyın : Çocuğunuzun kendini istediği gibi ifade etmesine izin vererek onun ne istediği veya nasıl düşündüğü hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
- Hayal gücünün serbest kalmasına izin verin : Küçük çocuğunuz sizinle dolaşırken, gördüklerinizden farklı şeyler görebilir. Bunu yaptığında onu durdurmayın. Böylece iç dünyası hakkında fikir edinebilirsiniz.
- Sevdiği ve sevmediği şeyleri bilin : Onu daha iyi tanımanın yollarından biri, hoşlandığı ve hoşlanmadığı şeyler hakkında bilgi sahibi olmaktır.
- Fikrini alın : Gerektiği yerde görüşünü sormanız çocuğunuzun kendini önemli hissetmesini ve öz değerinin yükselmesini sağlar.
- Çok meraklı olmayın : Ebeveynler çocuklarının hayatında neler olup bittiğini bilmek isterler; özellikle de çocuk ergenlik çağındaysa. Ama fazla meraklı olmaktan kaçınmalısınız. Çocuğunuz kendisine inanmadığınızı düşünürse aranızdaki bağ zayıflar.
- Onu gözlemleyin : Çocuğunuzu anlamak için onu tanımanız gerekir. Bunu, basitçe çevresinde olup tavır ve davranışlarını, konuşmalarını gözlemleyerek yapmak mümkündür. Onu başkalarıyla etkileşim kurarken, durumlara belirli bir tepki verirken, oynarken, belirli bir şeyi talep ederken ve benzer durumlarda izlemek, genel kişiliği hakkında birçok şey öğrenmenizi sağlar.
Çocuğun Psikolojik Gelişimi: Sorunları Tanımak
Anne babalar, çocuklarıyla ilgili bir şeylerin yolunda gitmediğini anlarlar. Bu konuda doğuştan gelen bir yeteneğe sahiptirler. Ebeveynler olarak, bu konuda endişeleriniz varsa konuyu çocuğunuza yakın olan kişilerle konuşma yolunu deneyebilirsiniz.
Arkadaşlar
Çocuğunuzun kendisiyle aynı yaş grubundaki arkadaşlarıyla görüşün. Konuşuyor mu, yazıyor mu, yönergeleri uyguluyor mu, kendi başına yemek yiyebiliyor mu bu gibi şeyleri öğrenmeye çalışın. Çocuğunuz ergenlik çağında ise okuldaki durumunu, yaşıtlarına ve diğerlerine nasıl davrandığını ve benzer şeyleri sorabilirsiniz.
Öğretmenler
Öğretmenler çocukların ruh sağlığı ve genel durumu hakkında konuşmak için iyi bir kaynaktır. Çocuğunuzun öğretmenine, onda farklı bir şeyler fark edip etmediğini sorabilirsiniz.
Bakıcı
Her iki ebeveynin de çalıştığı birçok aile bir çocuk bakıcısı tutar. Bakıcı, çocukla çok zaman geçirir. Bu yüzden, çocuğunuzda ters giden bir şeyler hissettiğinizde ona danışabilirsiniz.
İnternet
İnternet ortamında çocuğunuzun yaşlarındaki çocuklar hakkında sorgulama yapabilirsiniz. Ancak, kaliteli ve güvenilir kaynaklar bulmaya dikkat etmelisiniz.
Çocuk doktoru
Bir doktor, kontrol veya aşı için yapılan ziyaretler sırasında bir çocuktaki eksiklik ve terslikleri kolayca fark edebilir.
Psikolog
Konu çocuk psikolojisi ise en iyi cevaplar bir psikologdan gelecektir.