Elma sirkesi genel olarak vücut sağlığını desteklemek ve çeşitli rahatsızlıkları tedavi etmek amacıyla binlerce yıldır kullanılan bir malzemedir. Yapılan araştırmalar kan şekerini düşürmenin elma sirkesinin yararları arasında yer aldığını kanıtlamıştır ve bilindiği üzere kan şekerinin normal düzeylerde seyretmesi diyet yapanların korkulu rüyası tatlı krizleri başta olmak üzere pek çok sorunun önünü kesmektedir. Peki, elma sirkesiyle kilo vermek gerçekten de mümkün müdür? Bu yazımızda sizlerle konu hakkında kimi hayvanlar, kimi de insanlar üzerinde yapılan çeşitli bilimsel çalışmaların sonuçlarını paylaşacak ve elma sirkesini diyetinize sağlıklı biçimde nasıl dahil edebileceğinize dair bilgiler vereceğiz.
Elma Sirkesi Nedir
Elma sirkesi elma meyvesinin başlıca iki işlemden geçmesi ve fermente edilmesi yoluyla elde edilir. İlk adımda elmalar dilimlenir veya ezilir ve içlerindeki şekerin alkole dönüşmesi için maya eklenerek bekletilirler. İkinci adımda ise mayalanan elmalara çeşitli faydalı bakteriler eklenir ve bir önceki aşamada ortaya çıkan alkolün asetik aside dönüşmesi sağlanır. Asetik asit elma sirkesinin en temel aktif bileşenidir.
Elma sirkesinin tamamen doğal yollardan oluşması için yaklaşık bir aylık süre gerekir, ancak günümüzde seri üretimin baskısı sebebiyle bu süre çeşitli teknikler kullanılarak bir güne kadar indirilebilmektedir. Elbette sağlık açısından mümkün olduğunca az işlem görmüş, doğal elma sirkesi tüketmeye özen göstermek gerekir.
Etanoik asit adıyla da bilinen asetik asidin en önemli özelliği mayhoş tadı ve güçlü, baskın kokusudur. Her bir birim elma sirkesi yaklaşık %5-6 oranında asetik asidin yanında bol miktarda su ve malik asit gibi diğer bileşenler içerir. Bir yemek kaşığı (15 gr) elma sirkesinin kalorisi ortalama 3 olarak hesaplanır ve bu miktar hemen hemen hiç karbonhidrat içermez.
Elma Sirkesinin Kilo Vermeye Katkısı
Elma sirkesiyle kilo verme konusunda yapılan araştırmalar sirkenin içeriğinde yoğun olarak bulunan asetik asidin kilo kaybı ve vücuttaki yağ kütlesinin azalmasına olan etkileri üzerine yoğunlaşmıştır. Hayvanlar üzerinde yapılan çeşitli çalışmalara göre asetik asidin, dolayısıyla elma sirkesinin faydaları arasında;
– Kan şekerini düşürmek: Fareler üzerinde yapılan bir çalışma asetik asidin karaciğerin ve kasların kandaki şekeri alarak enerjiye dönüştürme işlevlerini desteklediği kanıtlanmıştır.
– İnsülin seviyesini azaltmak: Aynı çalışmada beslenmelerine elma sirkesi eklenen farelerin insülin değerlerinde de anlamlı bir azalma görülmüştür. Vücuttaki insülin seviyesinin azalması ise zamanından önce hissedilen açlığın ve tatlı krizlerinin önüne geçen en önemli etmenlerden biridir.
– Metabolizmayı hızlandırmak: Yine fareler üzerinde yapılan başka bir araştırma asetik asidin karaciğerdeki yağ ve şeker üretimini kısıtlayıp vücuttaki yağ kütlelerinin erimesine destek olan AMPK enzimi seviyesini yükselttiğini ortaya koymuştur.
– Vücuttaki yağ kütlesini azaltmak: Obez fareler üzerinde yapılan bir araştırmada asetik asit ve asetatın bel bölgesinde yağlanmaya ve karaciğerin yağ tutmasına sebep olan genleri baskıladığı görülmüştür.
– Yağ yakmak: Yüksek yağ içeren bir diyete ek olarak asetik asitle beslenen farelerin aynı diyetle beslenen ancak asit verilmeyen farelere göre daha az yağ depoladıkları kanıtlanmıştır.
– İştahı bastırmak: Asetatın beynin iştahı yöneten kısmı üzerinde baskılayıcı bir etki yaparak günlük yiyecek tüketimini azalttığı ortaya konmuştur.
Elma Sirkesi Tokluk Hissini Arttırarak Kalori Alımını Azaltıyor
11 kişilik bir insan grubu üzerinde yapılan bir araştırma yüksek karbonhidrat içeren bir öğünün yanında elma sirkesi de tüketen deneklerin yemekten bir saat sonra ölçülen kan şekeri değerlerinin aynı öğünü sirke olmadan tüketenlere göre %55 daha düşük olduğu ve günün sonunda 200 ila 275 kalori daha az aldıkları belirlenmiştir.
İştah bastırıcı etkilerinin yanı sıra elma sirkesinin yiyeceklerin vücuttan atılma sürecini de uzattığı bilinmektedir. Bu durum her ne kadar tokluk hissinin daha uzun süre devam etmesine ve kan şekeri ile insülin seviyesinde azalmaya neden olsa da gastroparezi (mide felci) geçmişi ya da riski olan kişiler için tehlikelidir.
Elma Sirkesi Kilo Vermeye ve Yağ Yakmaya Yardımcı Oluyor
12 hafta boyunca 144 obez hastayla yürütülen bir çalışmada hastalar 3 gruba ayrılarak ilk gruba her gün 1 yemek kaşığı (15 ml), ikinci gruba her gün 2 yemek kaşığı (30 ml) elma sirkesi verilmiş, son gruba ise hiç sirke verilmemiştir. 3 ayın sonunda hastaların kilo kaybı, kas kaybı ve bel bölgelerindeki incelmeler şu şekilde ölçülmüştür;
1. Grup (Günde 1 yemek kaşığı elma sirkesi)
Kilo Kaybı: 1,2 kilogram
Vücut yağ kütlesindeki azalma: % 0,7
Bel çevresindeki incelme: 1,4 santimetre
2. Grup (Günde 2 yemek kaşığı elma sirkesi)
Kilo Kaybı: 1,7 kilogram
Vücut yağ kütlesindeki azalma: % 0,9
Bel çevresindeki incelme: 1,9 santimetre
3. Grup (Plasebo – Sirke tüketmeyenler)
Araştırma sonucu bu grupta yer alan hastaların kilo kaybetmektense ortalama 400 gram kadar kilo aldıkları ve bel bölgelerinin az da olsa kalınlaştığı görülmüştür.
Bu sonuçlar değerlendirildiğinde elma sirkesiyle kilo vermek mümkün gözükmektedir. Üstelik sirkenin ve içeriğindeki bileşenlerin faydalarını görebilmeniz için günlük beslenmenize 1-2 yemek kaşığı kadar elma sirkesi eklemeniz yeterli olacaktır. Ancak yine de bu çalışmanın elma sirkesi kilo verdirir mi sorusunu insanlar üzerinde araştırmalar yaparak arayan ilk ve tek çalışma olduğunu ve kesin sonuçlar için konu üzerinde daha geniş bilimsel araştırmalar yapılması gerektiğini de eklemek gerekir.
Elma Sirkesinin Sağlığa Faydaları
Elma sirkesinin faydaları elbette kilo vermeyi ve yağ kaybını desteklemekle sınırlı değil. Elma sirkesi bu özelliklerinin yanı sıra;
– Kan şekerini ve insülin seviyesini düşürür.
– İnsülin duyarlılığını yükseltir.
– Açlık sırasında kan şekerini dengeler.
– Polikistik over sendromu tedavisinde önemli bir destekleyicidir.
– İyi kolesterolü yükseltirken kötü kolesterol seviyesini düşürür.
– Kan basıncını azaltır.
– Zararlı bakteri ve virüslerle savaşır.
Elma Sirkesini Diyetinize Nasıl Dahil Edebilirsiniz
Elma sirkesini günlük beslenme düzeninize eklemenin pek çok yolu vardır. Bunlardan en kolay olanı sirkeyi biraz zeytinyağıyla karıştırarak sağlıklı ve lezzetli bir salata sosu haline getirmektir. Bunun yanı sıra elma sirkesi kullanarak sevdiğiniz sebzelerin turşusunu yapabilir ya da sirkeyi direkt olarak suya karıştırıp içebilirsiniz.
Eğer elma sirkesini suyla birlikte doğrudan tüketmek istiyorsanız ideal miktar günde 1-2 yemek kaşığı kadar olacaktır. Hem sirkenin daha etkili olması, hem de verdiği tokluk hissinin tüm güne yayılması için bu miktarı 2-3 kereye bölere (örneğin 1 kez sabah, 1 kez de akşam yemeğinden önce) almanız yerinde olur.
Elma sirkesiyle kilo vermek kulağa çok cazip gelse de sirkeden fayda yerine zarar görmemek için önerilen günlük miktarları aşmamak son derece önemlidir. Bunun yanı sıra tek seferde tüketilen sirke miktarının da bir yemek kaşığını geçmemesi önerilir. Eğer vücudunuzun bu yeni alışkanlığa nasıl tepki vereceğinden emin değilseniz işe her gün 1 çay kaşığı sirke tüketerek başlayabilir, herhangi bir sorun yaşamazsanız bu miktarı giderek arttırabilirsiniz.
