Ben ilk defa yıllar önce, İstanbul Aksaray’daki bir kebapçıda tanışmıştım Menengiç kahvesi ile. Değişik bir tadı vardı, hoşuma da gitmişti. Seveni de çok, tadını berbat bulanı da bu aslında kahve sayılmaması gereken ama kahve gibi çekilip kavrulduğu ve pişirildiği için öyle anılan içeceğin. 4 günlük tatilim boyunca boşladığım Binkelam’a tatil dönüşü yazacağım ilk yazının konusu o olsun dedim. Başlayalım öyleyse, daha doğrusu devam edelim:
Çetene kahvesi olarak da anılan ve kafein içermeyen bu yağlı kahve Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerinde, Ege ve Akdeniz’in yüksek yerlerinde yetişen bir çeşit yabani fıstıktan elde ediliyor. Menengiç (çitlenbik) meyvesi hasadın ardından yıkanıyor, güneşte kurutuluyor, rengi koyu kahverengiye dönüşene kadar kavruluyor ve sonra da ezilerek macun kıvamına getiriliyor.
Menengiç kahvesinin sütle yapılması tavsiye ediliyor daha çok, suyla yapıldığında daha sert oluyor çünkü. Gerçekten değişik bir tadı var, herkese hitap etmeyebilir. Bana hitap ettiydi, denenmeye değer diye düşünüyorum. Ağır bir kahve olduğundan böyle dolu dolu yemek yedikten sonra içilmesi pek tat vermeyebilir. İyi hatırlamıyorum ama ben ilk içtiğimde tam da öyle içmiştim galiba, kebaplı salatalı zengin bir yemeğin üstüne. Yine de beğenmiştim işte; tadı, kokusu, kendine özgü burukluğu falan bana hoş gelmişti. Verdiği tat usulüne uygun yapılıp yapılmadığına göre, kalitesine göre falan da değişir mutlaka.
Menengiç Kahvesinin Faydaları
Başta B ve E vitaminleri olmak üzere çeşitli vitaminler ve mineraller içeren, zengin bir protein ve yağ deposu olan Menengiç kahvesinin yararları azımsanacak gibi değil.
* Nefesi açıyor, nefes darlığına iyi geliyor.
* Öksürüğü kesiyor, balgam söktürüyor, göğsü yumuşatıyor.
* Böbrekteki kumun dökülmesini kolaylaştırıyor.
* Afrodizyak etkisi olduğu düşünülüyor.
* Yaraların daha hızlı iyileşmesini sağlıyor.
* Ağız kokusuna iyi geliyor.
* Mide ağrısına iyi geliyor.
Menengiç Kahvesi Nasıl Yapılır
Büyük bir fincan sütlü Menengiç kahvesi yapmak için cezveye fincan dolusu sütü koyun. Yağsız veya yarım yağlı süt kullanırsanız kahve daha hafif olur. Üstüne 1 tatlı kaşığı kahve (Koyu bir kıvamı olan bu kahvenin yağlı kısmı üstte kalır, katı kısmı kavanozun dibine çöker, bu yüzden almadan önce karıştırmak gerekiyor.) ve istediğiniz miktarda şeker ekleyin. Şeker koymayabilirsiniz de tabii. Ocakta devamlı karıştırarak 1 taşım kaynattıktan sonra taşırmamaya dikkat ederek bir süre daha karıştırın, sonra da fincana alın. Bu tarifi Türk kahvesi fincanında yapacaksanız 1 çay kaşığı kahve kullanın.
Menengiç kahvesini kahveyi kaynamış süte /suya ekleyerek de yapabilirsiniz. Bunun için sütü ya da suyu kaynatın, su kullanacaksanız içine süt tozu ilave edin. Sonra da Türk kahvesi fincanı için 1 çay kaşığı, büyük fincan için 1 tatlı kaşığı kahve ekleyin.
İnternette gördüğüm tariflerin ölçülerinde farklılıklar var aslında, bu yüzden Menengiç kahvesi nasıl pişirilir sorusunun cevabına deneme – yanılma yöntemiyle ulaşmak lazım belki de. Birkaç denemede size en çok hitap edecek tadı yakalayabilirsiniz. Aktardan meyvesini alıp kahve öğütücüsü ile çekebilir veya havanda dövebilirsiniz. Ya da kavanozda satılan hazır kahveden alabilirsiniz. Sütle yapacağı zaman kahveyi blenderda çekip tortusunu azaltan da var.
Bu kahveyi ağır, orta veya yüksek ateşte yapabilirsiniz. Püf noktası kahvenin, iyice erimesine yetecek kadar süre boyunca ocakta kalması. Bir Antepli de kısık ateşte, devamlı karıştırılarak ve mümkünse cezveyi ateşe değdirmeden pişirilmesi gerektiğini söylemiş.
Menengiç kahvesi leblebi, yer fıstığı vb. bir çerezle veya memengiç taneleriyle servis edilebilir. Kahveyi yanında bir tatlı kaşığıyla beraber ikram etmekte fayda var, çünkü soğudukça üstünde bir kaymak tabaka oluşuyor, sıcak olarak servis yapmadan önce alsanız bile tekrar beliriyor b tabaka. Bunun olmasını istemiyorsanız kahveyi fincana süzerek dökme yoluna gidebilirsiniz.
Diyarbakır’da Sülüklü Han diye bir han varmış, orada yapılanı çok tavsiye ediliyor, birçok yerde gördüm.
Hüf, yoruldum. Amasra’dan geldiğim 2 – 3 saat oldu daha, siteyi daha fazla boş bırakmayayım demiştim, daha kısa bir yazı düşünmüştüm. 500 kelime olmuş, yeter, yayınlayayım artık. Ziyaretiniz için teşekkürler, umarım yazı faydalı olmuştur.
