1989, Gebze’de 1 Mayıs İşçi Bayramı’nın ilk kez kullandığı yıl. 1980 askeri darbesinden 9 sene sonra, meşhur bahar eylemlerinin olduğu süreçte Gebze Sendikalar Birliği öncülüğünde yapılan ilk 1 Mayıs’ta esnafın büyük bir kısmı kepenklerini indirmiş, herkes büyük bir olay çıkacağı kaygısı yaşamıştı. Geride kalan 27 yıl içinde hemen her yıl Gebze’de 1 Mayıs geleneği devam etti. 27 yıl öncesine kıyasla esnafın türlü kaygılarla kepenk indirdiği günlerden esnafın da işçileri desteklediği, alkışladığı sürece girildi.
“Yaşasın Biy Mayıs”
1 Mayıs İşçi Bayramı 2016 yılında Pazar gününe denk geldi. İşçiler geleneksel toplanma alanında, Cuma pazarı olarak bilinen Şehit Numan Dede Caddesi üzerinde sabah 09.00’dan itibaren toplanmaya başladı. Hem 1 Mayıs’ın resmi tatil ilan edilmesi, hem de genel anlamda tatil gününe denk gelmesi katılımda renkliliği arttırdı. Geçmiş yıllara oranla mitinge ailesiyle, çocuklarıyla katılanların oranında artış olduğu gözlendi. Babasının kucağında miting alanına gelen bir bebeğin üzerinde taşıdığı, “Yaşasın Biy Mayıs” yazılı döviz günün en sempatik dövizleri arasında yer edindi.
Terör Olayları Sindiremedi
Ülkemizin önde gelen sanayi ve işçi kenti olan Gebze’de her 1 Mayıs’ta gündeme gelen ayrıntılardan biri katılım sayısıdır. Bu sene gerçekleşen 1 Mayıs İşçi Bayramı’na binlerce kişi katıldı. Net bir rakam telaffuz ifade etmek zor ancak yine ülke genelinde yaygınlaşan terör vakalarının toplum üzerinde oluşturduğu kaygı göz önüne bulundurulduğunda azımsanmayacak sayıda kişi kutlamada ve mitingde yerini aldı. Gebze Sendikalar Birliği sözcüsü ve Petrol-İş Sendikası Gebze Şubesi Başkanı Süleyman Akyüz de konuşmasının başında bu konuya atıfta bulunup, “Toplumun terör saldırıları ile sindirilmeye çalışıldığı bir dönemde Gebze’yi 1 Mayıs alanına çeviren işçiler ve emekçiler, kadınlar, hoş geldiniz” dedi. Sadece Gebze’de değil ülkenin dört bir yanında 1 Mayıs kutlamalarında alanları dolduranlar gerçekten de teröre karşı en anlamlı mesajlardan birini vererek alanlardan, meydanlardan kopmayacaklarının mesajını verdi.
Hemşeri Dernekleri Nerede?
1 Mayıs kutlamaları Gebze’de 27 senelik bir maziyi geride bırakırken bu yılki kutlamalarda da siyasi yelpazenin solunda yer alan partilerle birlikte emek eksenli sivil toplum örgütleri alandaki yerini aldı. Sivil toplum örgütü yapılaşmasının hemşeri dernekleri ağırlıklı olduğu Gebze’de bu dernekler şimdiye kadar 1 Mayıs kutlamalarına hep mesafeli davrandı. Bu yıl bu duruş Gebze Artvin Gençlik Platformu adı altında kısmen çiğnenir gibi oldu ancak bu yıl da hemşeri dernekleri 1 Mayıs kutlamalarına yanaşmadı. Kutlama alanında yer alan sendikalı veya sendikasız işçilerin önemli kısmının aynı zamanda bir hemşeri derneğine üye oldukları da hayli yüksek ihtimal. Ancak hemşeri derneklerinin de Gebze’deki 1 Mayıs kutlamalarında yer almasının vakti gelmiştir sanki.
Gebze Sendikalar Birliği faktörü
Gebze’deki 1 Mayıs kutlamasında takdir edilmesi gereken yapılanma ise Gebze Sendikalar Birliği’dir. Ülkemizde 1989 bahar eylemleri ile birlikte birçok yerde sendikalar birliği yapılanmasına gidilmiştir ancak hiçbiri uzun soluklu olamamıştır. Farklı konfederasyonlara bağlı sendikaların Gebze şubeleri ve temsilciliklerinin oluşturduğu Gebze Sendikalar Birliği halen varlığını sürdüren çok az sayıdaki sendikalar birliği yapılanmalarından biridir.
Bu Gelenek Sürmeli
Gebze’de 1 Mayıs kutlaması diğer yerlerde olduğu gibi kitlenin toplanması, yürüyüş, basın açıklaması ile devam edip konserle son buldu. Bu tür mitinglerde en önemli kısımlardan biri basın açıklamasının yapıldığı anlardır. Mitingin bu bölümünde işçi sınıfının beklentileri dile getirilir ancak ülkemizde bu tür mitinglerde dinleme kültürünün zayıflığından ötürü bu sırada alanlar boşalmaya başlar. Beklemeyi sürdürenlerin önemli kısmını meydanda tutan etken ise konuşmanın hemen ardından başlayacak konser olur. Tüm artıları eksileri ile birlikte Gebze için bir değer, bir güzelliktir 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamaları. 1989’dan bu yana devam eden bu gelenek önümüzdeki yıllarda da sürecek ve Gebze ülkemiz emek hareketindeki yerinde varlığını sürdürmeye devam edecektir, etmelidir.
