Son zamanlarda şeker hastalığı oranının giderek arttığına dair bilgilendirici ve uyaran yayınların arttığını fark ettiniz mi? Bir adı da diyabet olan bu hastalığa yakalanmamak için dikkatli olmamız gerekiyor, zira çok zaman yüksek tansiyon ve yüksek kolesterolle beraber seyreden, başka sağlık sorunlarına da yol açan bir hastalık bu. Nelere yol açabilir peki; mesela kalp ve böbrek hastalıklarına, sinir sistemiyle ilgili nörolojik sorunlara, hatta bazen körlüğe. Bu yüzden şeker hastası olmayanların hastalığa yakalanmamaya çalışması, olanların da doktorlarının önerdiği tedavi şekline harfiyen uyması gerekiyor. Bir diyabet hastası hastalığını çok iyi tanımalıdır bu arada. Çünkü kan şekeri aniden düşebiliyor veya yükselebiliyor ve insan hemen hastaneye ulaşacak durumda olmayabilir. Bu yüzden ani durumlara nasıl müdahale edeceğini, kan şekerini nasıl normale döndürebileceğini bilmek durumundadır.
Şeker hastalığının nedeni görevi yiyeceklerle aldığımız şekeri kandan dokulara taşımak olan insülin hormonu yetersiz olduğu veya kullanılamadığı için kandaki şekerin dokulara geçemeyip orada kalmasıdır. Bunun sonucunda insanın kan şekeri yükselir ve şeker hastalığı ortaya çıkar. Bu hastalığın Tip 1 diyabet olarak anılan formunun sebebi insülin eksikliği sorunudur, daha çok çocuklarda ve gençlerde görülür ve nedeni tam olarak açıklanamamaktadır. Tip 2 diyabet olarak bilinen diğer şekli ise vücutta yeterince insülin hormonu olup da bu hormonun görevini gereğince yapamamasıdır. (İnsülin direnci) Hastalığın daha yaygın olan biçimi budur ve genellikle 40 – 50 yaşın üstündeki kişilere özgüdür, daha doğrusu öyleymiş. Şeker hastalığının bu yaygın şekli günümüzde gençlerde de görülmekte ve bu artışın obezite artışı ile paralel olduğu düşünülmektedir. Son çalışmalar Türkiye nüfusunun yüzde 14’ünün şeker hastalığından muzdarip olduğunu gösteriyor ve çocuklar dahil olmak üzere kilolu insanların sayısı giderek arttığı için bu oranın da artacağından endişe ediliyor.
Şeker hastalığı neden artıyor; görünen o ki esas olarak insanlardaki şişmanlama eğiliminin artmasından dolayı artıyor. Çalışma masalarında, televizyonun ve bilgisayarın karşısında hareket etmeden uzun saatler geçiriyoruz, spor yapmıyoruz, sağlıksız besleniyoruz; bunlar vücudun yağlanmasına ve kilo alınmasına yol açıyor ve böylece diyabete davetiye çıkartıyoruz. Fast food tarzı gıdalardan, cipslerden, lezzetli ama bir o kadar da kalorili soslardan, yüksek oradan gaz içeren kolalı içeceklerden uzak durmamız ve daha fazla hareket etmemiz lazım. İlerlemesi halinde insanı harap eden bir hastalık olan şeker hastalığından korunmak için liften yana zengin bir beslenme düzeni tutturmak gerekiyor, bu, hastalığa yakalanma riskini yüzde 21 – 27 civarında azaltıyormuş. Düzenli olarak fiziksel aktiviteler yapmanın da ciddi faydası var, bunların ağır ve zorlayıcı şeyler olması gerekmiyor; yürüyüş yapın, bisiklete binin, yeter ki hareketsiz yaşamayın. Ama düzenli olarak yapmak lazım bunları, haftada en az 5 kere ve yarım saat boyunca mesela. Bu hastalığa yakalanmış olanlar için de geçerli; egzersiz yapmak karaciğerdeki glikoz üretiminin azalmasını, kandaki insülin seviyesinin azalmasını sağlıyor ve kan şekerinin kontrol edilmesini de kolaylaştırıyormuş.
Şeker hastalığını kontrol etmek için yapılması gerekenlere gelince; öncelikle doktor kontrollerini ihmal etmemek ve doktorun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmak gerekiyor. Hastanın beslenme düzeni doktoru tarafından kişiye özel olarak hazırlanmalı, çünkü bunun yaşam tarzına ve alınan ilaçlara göre ayarlanması gerekiyor ama genel olarak dikkat edilmesi gereken şeyler de var. Mesela fazla kilolardan kurtulmak, yağlı yiyeceklerden uzak tutmak, şeker ve tuz üretiminde son derecede ölçülü olmak, paketlenmiş hazır gıda maddelerinden uzak durmak gerekiyor.
