Alkolizm, yani alkol bağımlığı, alkollü içeceklere aşırı düşkünlük olarak tanımlanır. Psikolojide bir davranış bozukluğu olarak değerlendirilen alkol bağımlılığı, alkol tüketiminde kontrolü kaybedip aşırı alkol tüketilmesine neden olur. Fiziksel, psikolojik ve zihinsel olarak zarar gören alkol bağımlısı bireyler alkole başlama sebeplerini ailevi faktörlere, sosyal ve ekonomik sıkıntılara, psikolojik rahatsızlıklara ve birçok sebebe bağlamaktadır. Yani her alkol bağımlısının kendine göre bir sebebi olmasından dolayı bu sıkıntıdan kurtulmak için de oldukça kapsamlı bir tedavi gerekir. Bağımlı kişiler ancak maddi ve manevi kayıplar vermeye başladığında alkol bağımlılığından kurtulma yolları ararlar.
Birçok hastalıkta olduğu gibi alkol bağımlığında da erken teşhis son derece önemlidir. Alkol bağımlılığında kişinin yakınları tarafından kolayca fark edilebilecek dört belirgin durum vardır. Başlarda rahatlamak için içer ve içmesine gerekçe olarak da sinirlendiği bazı olayları gösterir. Daha sonra yalnız veya gizlice içmeye başlar. Sık sık alkol içmeyi düşünür. İlk hafıza problemleri ortaya çıkar. Üçüncü evrede ise kişi aldığı alkol miktarını kontrol edememeye başlar. Yüksek derece alkol içme isteğinden endişe duyarak kendi isteğiyle alkolden uzaklaşmaya çalışır ancak uzun süre alkolden uzak da dursa zamanla sıklaşan geri dönüşler başlar. Sonuç itibariyle içme nedeni, içme miktarı konusunda kontrolü yitirir.
Ayık zamanlarda klasik yoksunluk belirtileri görülür. Kronik alkolizm alkol bağımlılığının bir üst evresi olup hastalar alkol yüzünden ağır ruhsal, bedensel ve sosyal zararlar görür. İnsanlarla ilişkiler de bu durumdan olumsuz etkilenir. Bunun sonucunda da mali ve mesleki negatif sonuçlar doğar.
Alkol bağımlığından kurtulmak için öncelikle bireyin kendisinin alkol bağımlısı olduğunu kabul etmesi ve alkol bağımlığından kurtulmak istemesi gerekir. Kişi kendi iradesiyle istemeden çevre veya aile baskısıyla tedavi olsa bile bir müddet sonra tekrar bağımlı duruma düşebilir.
Bağımlı olduğunu anlayıp kabul eden ve kurtulmak isteyen kişinin yapacağı ilk iş bu bağımlılığı tedavi edecek bir uzmana başvurmaktır. Tedavi genelde üç aşamada gerçekleşir.
Birinci aşamada bağımlı kişide alkol alımı tamamen kesilir. Bu durumda oluşan yoksunluk etkilerini ortadan kaldırmak için bazı ilaçlar kullanılır ve tıbbi müdahale yapılır.
İkinci aşaması ise rehabilitasyon aşamasıdır. Bu aşamada kişi alkolü bırakmış ve alkolü bırakmanın etkilerinden de kurtulmuştur. Hastaya normal yaşama dönebilme ve alkolsüz hayata uyum sağlama bakımından bilgi ve beceriler kazandırılmaya çalışılır.
Son aşama olan önleme aşamasıdır. Bu da tedavi yöntemlerine göre değişiklik gösterebilmekle beraber AA’nın (Adsız Alkolikler)12 basamak temeli üstünde kurulu önleme programlarıdır. Bu programlarda aynı zamanda ilaç tedavisi de uygulanır. Kullanılan ilaçlar ya alkol arama isteğini azaltmaya, ya da alkol arama davranışını tamamen ortadan kaldırmaya yöneliktir.
Ayrıca bütün bu tedaviler iki şekilde uygulanır, birincisi hastaneye yatmadan ayakta yürütülen tedavidir. Bu tedavi türünde de ilk aşama mecburen hastanede yatarak geçiyor ilk aşamadan sonra ayakta tedavi uygulanıyor. Alkol bağımlılığından kurtulmak isteyen hastalar genelde yatmadan tedavi olarak başarıya ulaşıyorlar. Ancak bazen hastalar yatarak da tedavi olmak durumunda kalabiliyorlar.
