Önce viral reklamın ne olduğuna bakalım; bu terim bir reklamın internet kullanıcıları arasında genel bir beğeni uyandırması, fark edilmesi, beğenilip paylaşma isteği uyandırması ve böylece kısa sürede çok fazla kullanıcıya ulaşması için yapılan bir çalışma. Viral reklam özelliği taşıyan bir reklamın tıpkı bir virüsün insanın vücudunu kısa sürede istila edebilmesine benzeyen bir yayılım göstermesi hedefleniyor; bu reklam türünün ismi de oradan geliyor. Bu tür reklamlarda direkt olarak ürün veya hizmet tanıtımı yapılmıyor; bir marka veya ürün bir parodinin, doğaçlama bir olayın içinde kullanılıyor ve bu parodi veya olaydan etkilenen internet kullanıcıları etkilendikleri şeyi sosyal medya platformlarında yayınlıyorlar. Böylece tanıtılmak istenen ürün veya markanın adı bir salgın hastalık gibi her yere yayılıyor.
Bir viral pazarlama projesinde başarılı olmak için yapılması gereken bazı şeyler var tabii ama sonucun garantisi yok. Bu işi internet üzerinden yapacağınız zaman kullanıcılarda videonuzu paylaşma isteği uyandırmayı başarabilmeniz gerekiyor. Reklamınızı gören kişi ondan etkilenmeli ve kendi iradesiyle paylaşmalı. Amaç kısa sürede milyonlarca kullanıcıya ulaşmak ve bunu sağlamak çok kolay değil. İnternet ortamında viral reklam çoğunlukla özel olarak hazırlanmış videolar aracılığıyla yapılıyor fakat videolar dışında markalar adına hazırlanmış oyunlar, resimler, e-postalar, web sayfaları ve telefon mesajları da kullanılabiliyor. Viral pazarlamada ürünün reklamı direkt olarak yapılmıyor, şık ve etkileyici bir şekilde kullanılan aracın bir noktasına, bir yerine yerleştiriliyor. Bunu paylaşırken bir reklamı değil kaliteli ve eğlenceli bir içeriği paylaştığınız duygusuyla hareket etmeniz gerekiyor, bu işi bilinçli bir şekilde yapanlar bunu sağlamaya çalışıyorlar. Hazırladığınız içerik yeterince ilginç ve yaratıcıysa, insanların duygularını harekete geçirebiliyorsa, onları eğlendiriyorsa, güldürüyorsa, merak uyandırıyor ve dikkat çekiyorsa ağızdan ağza yayılma yöntemiyle yüz binlerce, milyonlarca insana ulaşabiliyor.
Bir markanın kendisi hakkında ‘şöyle iyiyiz, böyle şahaneyiz’ daha etkili oluyor bunun insanların birbirine söylemesi; viral reklamların sağlamaya çalıştığı şey de bu işte. Kullanıcı virüsü kapacak ve başka insanlara da bulaştıracak; hedeflenen şey bu. Markaların karşısındaki kalabalık tüketici kitlesi internet üzerinden pek çok şeyle haşır neşir olabiliyor ve onları şaşırtmak, heyecanlandırmak, etkilemek artık pek kolay değil. Geleneksel reklam ve promosyon çalışmaları bu yeni tüketici profilinde vurucu bir etki yapmakta yetersiz kalıyor. Viral pazarlama yöntemleri kullanıcıyı aktive ediyor, gönüllü bir pazarlama elçisi gibi hareket etmesini sağlıyor.
Bir ürünün viral hale gelmesi, insanlarda paylaşma isteği uyandırması için kullanıcının kendini özel hissetmesini sağlaması gerekiyor. İnsanlar kendilerini duygusal olarak etkileyen ürünlerle servisleri de benimsiyor ve çok zaman arkadaşlarıyla paylaşıyorlar. İnternette gördüğünüz bir video, bir resim, bir sayfa tasarımı görünüze ilginç ve güzel görünürse, sizi güldürürse, hele ki kötü bir gününüzde güldürürse bunu büyük ihtimalle sosyal ağlardaki hesaplarınız üzerinden başkalarıyla paylaşırsınız. Ayrıca kötü bir anınızda kendinizi anlık olarak da olsa iyi hissetmenizi sağlayan bir marka veya ürün sizde öyle bir algı oluşturur ki pek iyi hissetmediğiniz başka bir zamanda da onlara yönelirsiniz. İnsan bunu bilinçli olarak yapmaz, kendiliğinden yapar, içinde öyle gelir. İşte viral reklamlar böyle şeyleri sağlamaya çalışıyor.
Facebook ve YouTube platformlarında paylaşılan ve ilgi gören bir videodan Twitter, Instagram, Google+, Linkedin gibi platformlardaki kullanıcılar da kısa sürede haberdar oluyorlar ve bunu kullanıcılar sağlıyor. Evde, işyerinde, okulda, sokakta öylesine çektiğiniz kısa bir video çok kısa zamanda çok fazla insanın ilgisini çekebilir mesela. Videoyu o ona iletir, o ona iletir, bazen bir kişi paylaştığında 50 kişi, 100 kişi, 500 kişi görür ve böyle gider; şansınız varsa internet ortamında bunu sağlamak mümkündür, bunun birçok örnekleri var.
Bir ürünün viral olmasını sağlamak amacıyla hazırlanan bir videonun pek uzun olmaması gerekiyor zira uzun olursa insanlar sıkılabilir. Bu amaçla bir video veya bir içerik hazırlarken içine ürünün hikayesini de katmalı, insanlarda bu ürünü kullanma isteği uyandıracak veya ürünü merak etmelerini sağlayacak unsurlar yerleştirmelisiniz. Yaratıcı, vurucu bir slogan çok zaman işe yarar. Projeyi çok iyi düşünmeniz gerekir çünkü insanlar böyle şeylere giderek alışıyor, bir farkınız olmalı. Okunaklı ve sürükleyici bir yazı, iyi çekilmiş bir fotoğraf veya video gibi kaliteli içerikler kullanmalısınız. Bu tür reklamlar iki farklı şekilde olabiliyor; gerçekten amatör biri tarafından oluşturulmuş olanlar ve reklamı yapan firma tarafından hazırlananlar. Fakat firmalarca hazırlananların da amatör çekim havasında olmasına dikkat ediliyor çünkü böylesi daha az reklam kokuyor ve sempati uyandırma ihtimali de ‘ben bir reklamım’ diye bağıran bir şeye göre daha fazla oluyor.
Şu da var ki…şu da var ki viral reklam ve pazarlama hakkındaki yazım 700 kelimeye yaklaşmış, hangi arada o kadar oldu ben de anlamadım. Ama bunu demeyecektim ben aslında, şunu diyecektim: Viral hale gelmiş içeriklerin şöyle bir özelliği de var; hiç de bu amaçla hazırlanmadıkları halde viral olabiliyorlar. Barack Obama’yla eşi Michelle Obama’nın seçim destek surları sırasında Iowa’da çekilmiş bir fotoğrafları gibi mesela. Obama başkanlık seçimlerini ikinci kez kazandığında ‘dört yıl daha’ başlığıyla paylaşılan bu fotoğrafın Facebook’un en çok beğeni alan resimleri listesine girmesi sadece birkaç saat sürmüş oysa ortada böyle bir amaç yokmuş. Fakat Başkanla karısının doğal bir şekilde birbirlerine sımsıkı sarılmış oldukları fotoğraf kısa sürede çok büyük tıklanma oranlarına ulaşmış.
